"Jako mąż i nie mąż… Wizerunek mężczyzny w plakacie polskim XX w."

26-10-2010

"Jako mąż i nie mąż… Wizerunek mężczyzny w plakacie polskim XX w." Warszawa, Muzeum Plakatu, 23 października - 31 grudnia 2010

Prezentowane plakaty pokazują, jak kształtowało się postrzeganie mężczyzn w kulturze masowej od początku poprzedniego stulecia.

"Wedle współczesnego francuskiego psychoanalityka i filozofa, Jacques'a Lacana, jednym z głównych powodów kryzysu naszej kultury jest zanik imago (obrazu) ojca. Żyjemy w kulturze patriarchalnej, z której znikł ojciec" - mówi Rafał Nowakowski, kurator wystawy.

W zgromadzonych na wystawie pracach można wyraźnie zobaczyć, jak obraz mężczyzny, jednolity i wyidealizowany jeszcze przed II wojną światową, ulega coraz większemu rozdarciu już po wojnie, zaciera się, szarzeje i blaknie, poddany zostaje coraz większej presji (dosłownie i w przenośni). W końcu z całej postaci zostaje częstokroć tylko schematyczna sylwetka, wykoślawiony grymas, rozczłonkowany tors, podarta koszula, szmata na chodniku. W XX wieku wizerunek białego, heteroseksualnego mężczyzny stopniowo znika zatem z kultury masowej.

Utrwalony na plakatach obraz mężczyzny sprowadza się do kilku określonych ról społecznych i funkcji. Mężczyzna może być synem, mężem lub ojcem, czasami uwodzicielem czy szacownym starcem. Często ukazywany jest jako żołnierz albo robotnik.

"Tyle mówi się obecnie o stereotypach i stygmatyzacji - dodaje Nowakowski. - Wielu badaczy i naukowców (słusznie zresztą, moim zdaniem) poświęca swą uwagę postaciom dyskryminowanym i marginalizowanym - kobietom, mniejszościom etnicznym i seksualnym, niepełnosprawnym - niewiele natomiast znajdzie się badań i opracowań na temat obrazu owej dyskryminującej, panującej większości. Przyjrzyjmy się zatem obrazowi owego, jakoby dominującego 'rodzaju' człowieka. Czy on także nie podlega stereotypom, nie jest wtłaczany w szablony, czy nie dodaje mu się 'gęby', czy nie jest 'upupiony'?"

Wystawa czynna od 23 października do 31 grudnia 2010.



powrót