Kino tajwańskiej Nowej Fali, Koreańska Noc Grozy, Azja w obiektywie, Sushi Typhoon to niektóre propozycje programu tegorocznej edycji festiwalu Pięć Smaków, prezentującego kinematografię Azji Wschodniej.
Tegoroczny program filmowy to 30 tytułów, z których 21 zostanie pokazanych w Polsce po raz pierwszy. Jedną z najważniejszych premier festiwalu będzie "Norwegian Wood", prezentowany w sekcji Nowe Kino Azji.
Festiwal gości w tym roku reżysera Chen Wen-pina, producenta, aktora i scenarzystę filmu "No puedo vivir sin ti" (Tajwan 2009), reżysera "Wędrówki dusz" (Tajwan 2010).
"Norwegian Wood" to długo oczekiwana adaptacja powieści Harukiego Murakamiego o miłości i trudnym dorastaniu dwudziestolatków w Japonii lat 60. Ekranizacji prozy Murakamiego dokonał Tranh Anh Hung, wietnamski reżyser od lat mieszkający we Francji, znany m.in. z nagrodzonego Złotym Lwem i FIPRESCI "Rykszarza" czy "Schyłku lata".
Film jest osobistą interpretacją powieści Murakamiego. Obrazy Japonii Tran Anh Hunga zostały przesycone wietnamskim światłem, sfotografowane przez Pinga Bin Lee, znanego ze współpracy z Hou Hsiao-hsienem i Wong Kar-waiem. Wystylizowane piękno kadrów uzupełnia ścieżka dźwiękowa skomponowana przez nominowanego do Oscara gitarzystę Radiohead, Jonny'ego Greenwooda.
Bohaterowie historii panicznie boją się dorosłości. Kizuki jako nastolatek popełnia samobójstwo. Jego najlepszy przyjaciel Watanabe, zakochany w odizolowanej od ludzi w szpitalu psychiatrycznym Naoko, narzeczonej Kizukiego, od prawdziwego świata za oknem woli ten zamknięty w książkach. Będzie musiał wybrać między eteryczną Naoko, zanurzoną w snach i halucynacjach, a twardo stąpającą po ziemi, energiczną Midori. Trzecią osobą, która spróbuje na niego wpłynąć, jest nałogowy uwodziciel, przystojniak Nagasawa. Ich wzajemne relacje stworzą splot tajemnic.
"Norwegian Wood", który miał swoją międzynarodową premierę podczas Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Wenecji w 2010 roku, został wyróżniony m.in. Asian Film Award za najlepsze zdjęcia.
Tegoroczną edycję Pięciu Smaków otworzy "Taipei Exchanges" w reżyserii Hsiao Ya-chuana. Film jest jednym z kilkunastu tytułów sekcji Focus: Tajwan, w której - obok retrospektywy filmów Hou Hsiao-hsiena - zostanie szeroko zaprezentowana kinematografia tego tego kraju.
Nowością festiwalu są niezwykle intensywne i zmysłowe filmy zrealizowane w japońskim studiu Sushi Typhoon. Studio to jest potomkiem słynnego Nikkatsu Corporation, najstarszego studia filmowego w Japonii, którego gwiazdami były legendy kina akcji lat 60.: Joe Shishido, Akira Kobayashi, Tetsuya Watari, Meiko Kaji i Yujiro Ishihara. Nikkatsu Corporation zasłynęło nie tylko pełnymi przemocy filmami gangsterskimi, ale również jako jeden z największych producentów kina erotycznego spod znaku "roman porno".
Pierwsza seria filmów sygnowana przez Sushi Typhoon, która pojawiła się pod koniec 2010 i w pierwszej połowie 2011 roku, obejmuje m.in. "Cold Fish" i "Karate-Robo Zabogar", dwa filmy rozszerzające definicję kina rozrywkowego.
Program kina z Japonii uzupełni pokaz "13 zabójców" Takashiego Miike, również związanego ze studiem Sushi Typhoon. Miike zrealizował remake klasycznego obrazu Kaneo Ikegamiego i ponownie opowiedział historię 13 bezwzględnych samurajów za pomocą współczesnej techniki filmowej.
Gratką dla miłośników tajwańskiej nowej fali będzie sekcja Focus: Tajwan. Została podzielona na trzy części: Tajwańska nowa fala, Nowe kino Tajwanu oraz Hou Hsiao-hsien. W tej ostatniej znajdzie się pięć najbardziej charakterystycznych obrazów reżysera oraz jeden film jemu poświęcony: "Hou Hsiao-Hsien: portret" w reżyserii Oliviera Assayasa.
Retrospektywę Hou Hsiao-hsiena otwiera najważniejszy z jego filmów: "Miasto smutku" z 1989 roku. Zostanie pokazany również najnowszy film reżysera z 2000 roku "Millenium Mambo" ("Qian xi man po"). Lustrzane odbicie "Millenium Mambo" stanowi wcześniejszy film - "Kwiaty Szanghaju" ("Hai shang hua") z 1998 roku, osadzony w Chinach kontynentalnych pod koniec XIX wieku. Artystyczne podsumowanie dorobku Hou stanowi jego film z 2005 roku "Trzy miłości" ("Zui hao de shi guang"), nowelowy obraz złożony z trzech historii o miłości na przestrzeni stu lat. "Café Lumière" ("Kōhī Jikō", 2004) to filmowy hołd złożony Yasujirō Ozu. Portret młodej pisarki Yoko, poszukującej w Tokio kawiarni, w której bywał tajwański kompozytor Jiang Wen-ye. Podsumowaniem retrospektywy filmów Hou Hsiao-hsiena będzie francusko-tajwański "Hou Hsiao-hsien: portret" ("HHH - Un portrait de Hou Hsiao-Hsien") z 1997 roku. Dokument Oliviera Assayasa jest zapisem rozmów z Hou Hsia-hsienem, jakie dokumentalista odbył w czasie podróży na Tajwan w połowie lat 90.
Oprócz twórczości Hou Hsiao-hsiena zostaną pokazane inne obrazy tajwańskiej Nowej Fali: "Która tam jest godzina?" w reżyserii Tsai Ming-lianga, "Jedz i pij, mężczyzno i kobieto" Anga Lee, "Terroryści" Edwarda Yanga, znanego w Polsce jako twórca "I raz i dwa".
Kolejną odsłoną kinematografii tajwańskiej jest dział Nowe Kino Tajwanu, w którym zaprezentowane zostaną cztery filmy zrealizowane w ciągu ostatnich dwóch lat. "7 dni odchodzenia" Liu Zi-jie i Yulin Wang, czarna komedia, ukazuje siedem dni taoistycznych obrzędów pogrzebowych. "No puedo vivir sin ti" w reżyserii Leona Dai to czarno-biała, pięknie sfilmowana historia oparta na faktach. Samotny ojciec musi zmierzyć się z bezlitosną biurokracją, gdy próbuje zapisać córkę do szkoły. Otwierający tegoroczny festiwal film "Taipei Exchanges" Hsiao Ya-chuana - kolejna polska premiera - to historia Doris i Josie, które otwierają w Tajpej kawiarnię. Wkrótce stanie się ona miejscem wymiany - opowieści, usług, przedmiotów, ale też aspiracji i marzeń. "Wędrówka dusz" w reżyserii Chen Wen-pina to ostatni już przykład tajwańskiego kina ostatnich lat i kolejna polska premiera w programie; historia ludu Atayal w kontekście współczesnej zinstytucjonalizowanej dyskryminacji aborygenów na Tajwanie.
Cykl Taste of Korea w programie festiwalu jest kontynuacją ubiegłorocznego przeglądu współczesnego kina Korei Południowej. Prezentuje wybór najciekawszych tytułów ostatnich lat.
Festiwal Pięć Smaków zamknie "Posępna noc" ("Passugun"/"Bleak Night", Korea Płd. 2010), debiut Yoon Sung-hyuna. Film uznano za odkrycie ubiegłorocznego festiwalu w Pusan i wyróżniono nagrodą New Currents. Został też świetnie przyjęty w konkursie tegorocznego festiwalu filmowego w Rotterdamie. Młody reżyser (ur. w 1982) kreśli analizę samobójstwa, precyzyjnie przedstawiając tragiczną drogę i motywy dramatycznego wyboru nastolatka.
Perłą programu będzie najnowszy obraz Park Chan-wooka, "Nocny połów" ("Paranmanjang"/"Night Fishing", 2011). Krótkometrażowy film znanego w Polsce twórcy "Oldboya", zrealizowany razem z bratem, Park Chan-kyongiem, został wyróżniony Złotym Niedźwiedziem na 61. Berlinale.
Inną propozycją Taste of Korea będzie "Późna jesień" ("Man Chu"/"Late Autumn", 2010) w reżyserii Kim Tae-yonga, koprodukcja Korei, Hong-Kongu, Chin i USA. Obraz opowiada historię chińskiej imigrantki z Seattle skazanej na karę więzienia za zamordowanie męża. Film obrazuje trudną relację bohaterki i koreańskiego chłopaka, którego poznaje podczas przepustki.
Miłośnicy koreańskiego kina autorskiego będą mieli okazję obejrzeć obraz Park Jung-Buma "Dzienniki z Musan" ("Musan il-gy"/"Journals of Musan", 2010). Film od kilkunastu miesięcy zdobywa kolejne nagrody na festiwalach całego świata. Oprócz Tiger Award na tegorczonym festiwalu w Rotterdamie zdobył także jedną z głównych nagród w koreańskim Pusan i Grand Prix na krakowskim festiwalu Off Plus Camera. Bohaterem "Dzienników z Musan" jest introwertyczny uchodźca z Korei Północnej, który trafia do Seulu. Próbuje odnaleźć się w nowej rzeczywistości i zapomnieć o traumie poprzedniego życia. W tym brawurowo wyreżyserowanym, intymnym i poruszającym filmie, główną postać zagrał sam reżyser.
Nowa sekcja festiwalu Pięć Smaków - Azja w obiektywie - to współczesne spojrzenie Europejczyków na Azję. Bohaterem pierwszego filmu prezentowanego w tym cyklu, "Anam, bezimienny. Ostatni wywiad z Tiziano Terzanim" (reż. Mario Zanot, Włochy 2004), jest zmarły w 2004 roku Tiziano Terzani, włoski dziennikarz, pisarz, podróżnik i wielbiciel Azji. Jego dzieła "Powiedział mi wróżbita" czy "Nic nie zdarza się przypadkiem" uchodzą za najważniejsze opowieści o Azji. Przez lata był azjatyckim korespondentem niemieckiego "Der Spiegel". Mieszkał w Singapurze, Hongkongu, kilka lat spędził w Chinach kontynentalnych, skąd został wydalony bez prawa powrotu, w Japonii i Tajlandii oraz w Indiach. Ostatni wywiad z Tiziano Terzanim został przeprowadzony dwa miesiące przed śmiercią w jego domu w toskańskiej Orsignie. Terzani opowiada m.in. o swojej duchowej przemianie, o ostatniej podróży i kulisach powstania jego najważniejszej książki "Nic nie zdarza się przypadkiem". Chory na raka Terzani opisuje w niej eksperymentalne kuracje, jakim poddawał się w Ameryce, Indiach i Chinach, odkrywając dla siebie tamtejszą medycynę. Przypadkowe spotkanie ze starym mędrcem w Himalajach wyznaczyło koniec wędrówki w poszukiwaniu najważniejszego: harmonii ze światem i samym sobą.
Drugim filmem sekcji jest "Kołysanka z Phnom Penh" (Polska 2011) Pawła Kloca, reżysera nagrodzonego Srebrnym Rogiem i Srebrnym Lajkonikiem na 51. Krakowskim Festiwalu Filmowym 2011. Pełnometrażowy debiut polskiego dokumentalisty został zrealizowany w stolicy Kambodży. Bohater filmu, Izraelczyk Ilan Shickman, wyjechał z ojczyzny w poszukiwaniu nowej Ziemi Obiecanej, lepszego życia. Azja zwabiła go przyjemnościami - uległością kobiet i wysokim statusem cudzoziemca. W miejscowości Phnom Penh poznał Saran, opuszczoną przez męża byłą prostytutkę, topiącą swoje smutki w alkoholu. Studium kambodżańskiej codzienności Ilana i Saran posłużyło twórcom filmu jako pretekst. W centrum tej emocjonalnie i kulturowo złożonej historii leży trudny los kambodżańskich dzieci. Pochodzące z różnych związków, porzucone u dalekich krewnych na wsi albo w rodzinach zastępczych, sprzedawane do adopcji czy prostytucji przez ledwo wiążące koniec z końcem matki, stają się żywym towarem.
Pięciu Smakom towarzyszą wydarzenia specjalne. Jednym z nich jest - przygotowany specjalnie na festiwal - performance Chin Chih Yanga oraz pokaz jego instalacji multimedialnej, które będzie można zobaczyć podczas otwarcia festiwalu.
Wystawa w festiwalowym katalogu to pierwsze tego rodzaju przedsięwzięcie w historii Pięciu Smaków. Tegoroczny program został zilustrowany nie kadrami z filmów, a miniaturami, specjalnie przygotowanymi przez artystkę i wielbicielkę kina azjatyckiego, Dorotę Podlaską.
Po warszawskiej edycji Pięć Smaków odwiedzi Kraków (26-31 października) oraz Poznań (12-15 listopada).