50 tys. zł od ministra za znalezienie skarbu

 

Ponad 6 tys. monet pochodzących prawie w całości z XV w., ukrytych w dwóch glinianych naczyniach – to jeden z przypadkowo odkrytych skarbów, za który uczciwemu znalazcy minister kultury przyznał nagrodę w wysokości 50 tys. zł. Eksponat można było obejrzeć 5 maja br. w siedzibie MKiDN podczas uroczystości wręczenia przez wicepremiera prof. Piotra Glińskiego nagród za przypadkowe odkrycia zabytków archeologicznych.

W wydarzeniu uczestniczyły Podsekretarz Stanu w MKiDN, Generalny Konserwator Zabytków dr Magdalena Gawin oraz Dyrektor Departamentu Ochrony Zabytków Ewa Bortkiewicz.

„Nie ulegli pokusie łatwego zarobku”

Wicepremier podkreślił, że należy szczególnie docenić postawę odkrywców.

Domyślając się wartości znalezisk, swoje kroki skierowali nie do antykwariuszy czy handlarzy, ale do muzeum i do miejscowego konserwatora zabytków. Nie ulegli pokusie łatwego zarobku, ale postąpili zgodnie z prawem - zaznaczył wicepremier.

Jak dodał, odpowiednim miejscem do prezentacji odkrytych skarbów są ekspozycje muzealne, dzięki czemu poszerzana jest wśród społeczeństwa świadomość na temat historii.

Monety w rozbitych naczyniach

Nagrodę w wysokości 50 tys. zł otrzymał Bogusław Szwichtenberg, który w kwietniu ubiegłego roku natrafił w okolicy Guzowa (woj. lubuskie) na dwa częściowo rozbite naczynia wypełnione monetami. O odkryciu skarbu powiadomił Muzeum Archeologiczne Środkowego Nadodrza w Zielonej Górze z siedzibą w Świdnicy.

Jak się okazało, w naczyniach znajdowały się łącznie 6152 monety, w tym: 5365 halerzy zgorzeleckich, czeskich, morawskich i in. oraz 787 groszy miśnieńsko-saksońskich, heskich, z mennicy w Halberstadt i czeskich. Eksperci po dokonaniu badań potwierdzili, że znalezione w okolicy Guzowa przedmioty są zabytkami archeologicznymi o wyjątkowej wartość zabytkowej dla dziedzictwa kulturowego. Szacunkową wartość skarbu wycenili na 423.535,00 zł.

Biorąc pod uwagę te ustalenia, wicepremier, minister kultury prof. Piotr Gliński przychylił się do wniosku Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, który we wrześniu ubiegłego roku wystąpił do ówczesnego Ministra KiDN z wnioskiem o przyznanie nagrody pieniężnej. Na początku tego roku prof. Gliński podjął decyzję o przyznaniu Bogusławowi Szwichtenbergowi nagrody w wysokości 50 tys. zł oraz uhonorowaniu go dyplomem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kwota nagrody jest w pełni adekwatna do wartości znaleziska i zgodna z obowiązującymi przepisami.

Butle na gaz bojowy - naukowa sensacja

Nagrodą ministra kultury uhonorowano również Irenę Bilską oraz jej syna Roberta Bilskiego za przypadkowe odkrycie na terenie Fortu Chrzanów na Bemowie w Warszawie depozytu butli na gaz bojowy z okresu I wojny światowej. O znalezisku tym powiadomili Warszawskie Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich oraz Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora i Stołecznego Konserwatora Zabytków.

Ekspert potwierdził, że znalezione butle  służące do przechowywania gazu bojowego są zabytkiem archeologicznym, unikalnym, który dotrwał do naszych czasów tylko w pojedynczych egzemplarzach. Wskazywano, że znalezisko może być określone mianem naukowej sensacji. Materialną wartość znaleziska oszacowano na sumę przekraczającą 100 tys. zł.

Na wniosek Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków za odkrycie to minister kultury przyznał nagrodę pieniężną w wysokości 10 tys. zł, czyli około 10 proc. szacowanej wartości zabytku. Znalezisko trafiło do Muzeum Wojska Polskiego.

Nagrody za przypadkowe odkrycia

Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami przewiduje, iż osobom, które odkryły bądź przypadkowo znalazły zabytek archeologiczny, przysługuje nagroda o ile dopełniły one określone w tej ustawie przesłanki. Warunki i tryb przyznawania nagród, ich rodzaje, wysokość i źródła finansowania zostały określone w rozporządzeniu Ministra Kultury z dnia 1 kwietnia 2004 r. w sprawie nagród za odkrycie lub znalezienie zabytków archeologicznych. Zapisano tam m.in., że nagrodę pieniężną przyznaje się, gdy zabytek posiada znaczną wartość historyczną, artystyczną lub naukową.

Co roku do MKiDN napływa od kilku do kilkunastu wniosków od wojewódzkich konserwatorów zabytków, dotyczących przyznania nagrody za przypadkowe znalezienie zabytków archeologicznych.

powrót