60 lat Filmoteki Narodowej

18-06-2015

Minister Małgorzata Omilanowska oraz dyrektor Tadeusz Kowalski na rocznicowej uroczystości w warszawskim kinie Iluzjon. fot.: Danuta Matloch
Minister Małgorzata Omilanowska oraz dyrektor Tadeusz Kowalski na rocznicowej uroczystości w warszawskim kinie Iluzjon. fot.: Danuta Matloch

Minister Małgorzata Omilanowska oraz dyrektor Tadeusz Kowalski na rocznicowej uroczystości w warszawskim kinie Iluzjon. fot.: Danuta Matloch
Minister Małgorzata Omilanowska oraz dyrektor Tadeusz Kowalski na rocznicowej uroczystości w warszawskim kinie Iluzjon. fot.: Danuta Matloch

 

Ochrona narodowego dziedzictwa kulturalnego w dziedzinie kinematografii oraz upowszechnianie kultury filmowej – to statutowe zadanie Filmoteki Narodowej. Jej zbiory taśm filmowych i archiwaliów należą do jednych z największych w Europie.  15 czerwca br. minęła 60. rocznica funkcjonowania tej instytucji; w uroczystości, która odbyła się z tej okazji w warszawskim kinie Iluzjon, wzięła udział Minister Kultury Dziedzictwa Narodowego prof. Małgorzata Omilanowska.

Filmoteka Narodowa rozpoczęła działalność 15 czerwca 1955 roku w budynku przy ulicy Puławskiej 61 w Warszawie. Została powołana mocą Uchwały Prezydium Rządu z 29 kwietnia 1955 r. jako Archiwum Filmowe w Warszawie. W 1961 r. Zarządzeniem Ministra Kultury i Sztuki nazwę zmieniono na Centralne Archiwum Filmowe, a następnie (w 1970 r.) na Filmotekę Polską. Siedemnaście lat później (w 1987 r.) została wpisana do rejestru narodowych instytucji kultury i przemianowana na Filmotekę Narodową.

FN przywróciła polskiej kulturze najcenniejszą kolekcję taśm filmowych: ok. 75% polskich filmów fabularnych z okresu 1930 – 1939 oraz 5 % polskich filmów niemych, w tym najstarszy polski zabytek kinematografii – film „Pruska kultura” z 1908 r.

Jako państwowa instytucja kultury Filmoteka podlega Ministrowi Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Finansowana jest (w ok. 50%) ze środków budżetowych Ministerstwa.

Od marca 2009 r. Filmoteka jest członkiem Association des Cinémathèques Européennes – ACE, europejskiego stowarzyszenia zrzeszającego archiwa filmowe, którego celem jest podejmowanie działań na rzecz ochrony europejskiego dziedzictwa kulturowego ·w kinematografii, także poprzez reprezentowanie wspólnych interesów wobec instytucji europejskich, w tym Komisji Europejskiej i Europejskiego Parlamentu.

Filmoteka kulturotwórcza

Większość wydarzeń kulturalnych odbywa się w zmodernizowanym w 2012 r. stołecznym kinie Iluzjon – Muzeum Sztuki Filmowej, które - dzięki wsparciu MKiDN - nie tylko stało się własnością Filmoteki, lecz także wpisane zostało do krajowego rejestru zabytków. Filmoteka prowadzi coraz szerzej zakrojoną aktywność edukacyjną - poprzez działalność właśnie w Iluzjonie oraz projekty realizowane w blisko dwustu kinach z Sieci Kin Studyjnych i Lokalnych w całym kraju. Instytucja współpracuje na tym polu z ważnymi partnerami – m.in. Muzeum Narodowym w Warszawie, Muzeum Kinematografii w Łodzi, Zachętą - Narodową Galerią Sztuki, Google Cultural Institute oraz festiwalami takimi jak: Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, MFF T-mobile Nowe Horyzonty, MFF Camerimage, Cinema Ritrovato w Bolonii, Film Polska w Berlinie i wieloma innymi.

Cyfra i oryginał

W związku z realizowanym od 2008 r. projektem „Konserwacja i digitalizacja przedwojennych filmów fabularnych w Filmotece Narodowej w Warszawie (NITROFILM) Filmoteka rozpoczęła działalność cyfryzacyjną. W ramach projektu powstała, wyposażona w nowoczesny sprzęt, Pracownia Restauracji Taśmy Filmowej, w której odbywa się zabezpieczenie wieczyste najcenniejszych archiwaliów ze zbioru polskiej kinematografii okresu przedwojennego (43 filmy fabularne zdigitalizowane zostały do postaci DPX 4K i otrzymały nowe kopie na taśmie filmowej 35 mm).

Archiwum otwarte

Filmoteka udostępnia swoje - jedne z największych w Europie - bogate zbiory w Internecie. Zasoby fotograficzne – obecnie 170 000 zdjęć - fotosy i robocze zdjęcia z planu (werki), zdjęcia twórców (reżyserów, aktorów, operatorów itd.) oraz zdjęcia z premier filmowych prezentuje w uruchomionym w 2009 r. serwisie Fototeka - www.fototeka.fn.org.pl.

GAPLA – galeria plakatu filmowego, www.gapla.fn.org.pl prezentuje zcyfryzowaną kolekcję plakatów i afiszów filmowych ze zbiorów Filmoteki Narodowej. Serwis zawiera obecnie ponad 6 500 plakatów do filmów polskich, zagranicznych oraz imprez filmowych.

Repozytorium Cyfrowe - www.repozytorium.fn.org.pl  gromadzi obecnie ponad 4 000 materiałów filmowych: m.in. Polskie Kroniki Filmowe z lat 1945-1950, unikatowe przedwojenne kroniki Polskiej Agencji Telegraficznej (1924-1939), filmy przedwojenne z kolekcji wydawniczej Filmoteki Narodowej „Kino polskie okresu Wielkiego Niemowy”, fragmenty polskich powojennych filmów fabularnych oraz animacje i filmy eksperymentalne (np. imponująca kolekcja animacji non-camerowych Juliana Józefa Antonisza).



powrót

Warto przeczytać