„Mistrzowie pastelu. Od Marteau do Witkacego”

„Mistrzowie pastelu. Od Marteau do Witkacego”
29.10.2015 - 02.02.2016, Muzeum Narodowe w Warszawie

70 tys. zwiedzających obejrzało dotychczas wystawę „Mistrzowie pastelu. Od Marteau do Witkacego. Kolekcja Muzeum Narodowego w Warszawie”. Z uwagi na ogromne zainteresowanie ekspozycją – staraniem ministra kultury prof. Piotra Glińskiego oraz dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie Agnieszki Morawińskiej - wystawa potrwa o jeden dzień dłużej. Ostatnią szansą na obejrzenie 250 dzieł, które – z uwagi na swą delikatność i wrażliwość na uszkodzenia mechaniczne – nie są wypożyczane, ani też na co dzień eksponowane - będzie wtorek 2 lutego br. Wystawa będzie otwarta wyjątkowo w godz. 10.00–21.00.

Ekspozycja, która trwa od 29 października 2015 r. w Muzeum Narodowym w Warszawie ukazuje dzieje pastelu od jego początków w XVI wieku po pierwszą połowę XX wieku, z zaakcentowaniem roli tego medium w dziejach sztuki polskiej. Począwszy od przykładów ze „złotego wieku” tej techniki, przypadającego na czasy stanisławowskie (m.in. prace Louisa François Marteau i Anny Rajeckiej), aż po dzieła polskich twórców z końca XIX i wczesnych lat wieku XX. Obok wspomnianych już najbardziej znanych polskich pastelistów: Axentowicza, Wyspiańskiego, Wyczółkowskiego i Witkacego zostaną pokazani artyści obecnie zapomniani, a za życia cieszący się dużym uznaniem krytyków i publiczności. Należą do nich ceniona pastelistka Emilia Dukszyńska-Dukszta, uznawana za pionierkę twórczości kobiecej w Warszawie u schyłku XIX wieku, „spóźniony romantyk” Witold Pruszkowski, znakomity portrecista Kazimierz Mordasewicz czy Leon Kaufmann, tworzący pastelami nie tyle portrety, ile luministyczne wizje portretowanych osób. Po pastelowe kredki sięgali również przyjaciel Gauguina – Władysław Ślewiński, ceniony pejzażysta Józef Rapacki, dobrze znana polskiej publiczności dzięki ostatnim wystawom monograficznym w Krakowie i Warszawie Olga Boznańska, czy wreszcie twórca wysmakowanych pastelowych pejzaży Kazimierz Stabrowski. Ich prace również zobaczymy na wystawie w MNW.

Niewątpliwą atrakcją ekspozycji jest pokazywany pierwszy raz w Polsce od czasów dwudziestolecia międzywojennego, powstały w 1907 roku, „Skarbiec wawelski” Leona Wyczółkowskiego. To jedyny w swoim rodzaju – nie tylko w skali sztuki polskiej, ale i europejskiej – cykl będący pastelową „inwentaryzacją” skarbów krakowskiej katedry. Wyczół, jak nazywali artystę przyjaciele, jawi się tu jako prawdziwy arcymistrz pastelu, a zachwyty współczesnych mu krytyków sztuki, piszących o „lekkości techniki, sile i bogactwie tonu” i o „docieraniu po prostu do granic możliwości” stają się w pełni zrozumiałe dla współczesnego odbiorcy.

Na wystawie jest także prezentowana – wyjątkowa na tle polskich zbiorów muzealnych – kolekcja pasteli wybitnych artystów europejskich, m.in. Christiana Wilhelma Ernsta Dietricha, Élisabeth Louise Vigée-Le Brun, Jeana-François Milleta, Pierre’a Puvis de Chavannes’a, Adolpha Menzla, Maxa Liebermanna. Ekspozycja będzie poprowadzona chronologicznie i tematycznie, z położeniem nacisku na takie wątki jak sztuka kobieca, sztuka salonowa czy sztuka portretu. Wystawę dopełni prezentacja nieznanego szerszej publiczności zjawiska recepcji pastelu w grafice, czyli poszukiwania technik oddających efekty artystyczne malarstwa pastelowego, co wiązało się z osiemnastowieczną „modą na pastele” i oczekiwaniami kolekcjonerów XIX i początku XX wieku.

Wystawę dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.