„Powstanie styczniowe w europejskiej ilustracji prasowej”

Sceny z powstania styczniowego, portrety jego uczestników, symbole, alegorie i satyry polityczne. Ponad 400 grafik z XIX-wiecznych europejskich czasopism, komentujących polskie powstanie z 1863 r., można obejrzeć w okolicznościowym albumie wydanym przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Muzeum Historii Polski. 22 stycznia mija 153. rocznica tamtych wydarzeń.

Powstanie styczniowe było jednym z najbardziej długotrwałych i krwawych polskich zrywów narodowych. Było tym doświadczeniem, które ugruntowało postrzeganie przez Polaków władzy zaborczej i myślenie o metodach odzyskania niepodległości. Nie wpłynęło wprawdzie na reakcję europejskich mocarstw wobec Rosji, ale było żywo komentowane przez zagraniczną opinię publiczną. Dowodem tego zainteresowania były ówczesne publikacje prasowe opatrzone sugestywnymi ilustracjami.

Ponad 400 drzeworytów i litografii

Autorkami publikacji „Powstanie styczniowe w europejskiej Ilustracji prasowej. Grafika z kolekcji Krzysztofa Kura” są Anna Grochala, Ewa Milicer i Kamilla Pijanowska. Są to drzeworyty i litografie z czasopism francuskich, angielskich, włoskich i niemieckojęzycznych z lat 1861-1868, opatrzone szczegółową informacją o prezentowanym wydarzeniu, miejscu oraz o samej grafice.

W albumie odnajdziemy ponadto przedmowę Krzysztofa Kura, który opisuje tworzoną przez siebie kolekcję. Jest także wstęp nakreślający tło historyczne zaprezentowanych ilustracji pt. „Echa powstania styczniowego na zachodzie Europy” autorstwa prof. dra hab. Wiesława Cabana oraz rozdział dotyczący samych grafik „Powstanie styczniowe w ilustracji prasowej XIX wieku”, napisany przez jednę z autorek opracowania, Annę Grochalę.

Grafiki podzielone są tematycznie na kilka działów: wydarzenia, portrety, typy oraz ubiory ludowe i wojskowe, przedstawienia symboliczne i alegoryczne oraz satyra. Dodatkową wartością albumu są również szczegółowo opracowane biogramy autorów ilustracji, pełna bibliografia oraz indeks ilustracji w czasopismach. Jednocześnie należy podkreślić, że album jest nie tylko znakomicie opracowanym katalogiem rycin, ale jest przede wszystkim ciekawą książką historyczną dla każdego, kto chciałby dowiedzieć się więcej o powstaniu styczniowym.

Z recenzji dr hab. Jolanty Talbierskiej: „praca stanowi pionierską próbę systematyzowania i omówienia europejskiej ilustracji prasowej związanej z powstaniem styczniowym
w aspekcie historyczno-artystycznym. O znaczeniu tego wydarzenia dość powiedzieć, że tak pomyślana publikacja jest pierwszą tego rodzaju w Polsce i w skali powszechnej”.

Ten okolicznościowy album został wydany w 2014 r. z okazji 150. rocznicy wybuchu powstania styczniowego. Wciąż jednak można go nabyć w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. 

 

„Powstanie Styczniowe w Europejskiej Ilustracji Prasowej. Grafika z kolekcji Krzysztofa Kura”

Autorzy: Anna Grochala, Ewa Milicer i Kamilla Pijanowska

Rok wydania: 2014

Liczba stron: 623

Oprawa: twarda

Wydawca: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Muzeum Historii Polski
w Warszawie

Nagrody i wyróżnienia:

Publikacja w roku 2014 otrzymała trzy prestiżowe wyróżnienia dla książki historycznej: nagrodę Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa PRO MEMORIA, nagrodę KLIO w kategorii edytorskiej, a także wyróżnienie w XXXV edycji konkursu na Wydarzenie Muzealne Roku SYBILLA 2014 w kategorii Publikacje.

powrót