Dzięki współpracy MKiDN i FBI do Polski wraca kolejny obraz zrabowany podczas II wojny światowej

„Portret mężczyzny” autorstwa Krzysztofa Lubienieckiego

Dzięki pomocy FBI, a zwłaszcza zaangażowaniu szefa Biura FBI w Warszawie - Moniki Wasiewicz, kolejne utracone dzieło sztuki wraca do Polski. „Portret mężczyzny” autorstwa Krzysztofa Lubienieckiego został zwrócony przedstawicielom polskich władz i jest aktualnie w drodze powrotnej z USA do Polski.

Dzieło zostało zrabowane przez nazistów podczas II wojny światowej z Muzeum Narodowego w Warszawie.

„Dzięki wspólnym wysiłkom władz USA oraz naszych międzynarodowych partnerów mogliśmy wesprzeć powrót tak ważnego dzieła sztuki do jego ojczyzny. Jesteśmy zaszczyceni mogąc zwrócić ten obraz polskiemu rządowi oraz Muzeum Narodowemu”, podkreśliła przedstawicielka FBI.

„Portret mężczyzny” jest jednym z wielu dzieł sztuki, które zostały zrabowane przez nazistów z Muzeum Narodowego w Warszawie w październiku 1944 roku. Prawdopodobnie obraz trafił następnie do zamku Fischhorn w Austrii, gdzie został odkryty przez jednego z żołnierzy amerykańskich, który po zakończonej służbie zabrał go do Stanów Zjednoczonych. Wiele lat po śmierci żołnierza, obraz został sprzedany nieświadomym kupcom z Columbus w stanie Ohio, gdzie pozostał przez wiele lat. Prowadząc badania nad rodzinnym drzewem genealogicznym krewny byłego żołnierza natrafił na zdjęcia obrazu. Po dalszych poszukiwaniach ustalił, że obraz został najprawdopodobniej zrabowany z Narodowego Muzeum w Warszawie i postanowił zwrócić się do polskiego ministerstwa kultury. Po zapoznaniu się z prawami własności do obrazu, posiadacze zgodzili się zwrócić dzieło do Polski.

Podczas krótkiej ceremonii zwrotu w siedzibie FBI w Columbus, obraz został przekazany przedstawicielom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wydział ds. Strat Wojennych gromadzi informacje o dobrach kultury utraconych podczas II wojny światowej.  Wydział zajmuje się także poszukiwaniem oraz odzyskiwaniem utraconego dziedzictwa kulturowego, gdy zostanie ono zlokalizowane w Polsce lub za granicą.

Obraz zatytułowany „Portret mężczyzny” powstał ok. 1728 roku. Krzysztof Lubieniecki był polskim barokowym malarzem działającym w Amsterdamie w okresie Złotego Wieku.

MKiDN prowadzi jedyną ogólnopolską bazę danych strat wojennych – www.dzielautracone.gov.pl , która obecnie obejmuje blisko 63 tys. pozycji. Resort poszukuje m.in. prawie 7 tys. obrazów polskich twórców, w tym: 47 obrazów Aleksandra Gierymskiego, 36 Jana Matejki, 59 Jacka Malczewskiego, 29 Stanisława Wyspiańskiego oraz 7, 5 tys. dzieł malarstwa obcego, wśród których pojawiają się nazwiska takie jak: Rubens, Rembrandt czy Durer, prawie 3,8 tys. rzeźb i ponad 20 tys. wyrobów rzemiosła artystycznego.

Do dziś, dzięki zaangażowaniu resortu oraz zgromadzonej w MKiDN dokumentacji do kraju powróciło kilkadziesiąt obiektów, m.in. Żydówka z pomarańczami i Popiersie mężczyzny w renesansowym stroju Aleksandra Gierymskiego, Przed Polowaniem w Rytwianach i Naganka na polowaniu w Nieświeżu Juliana Fałata, Murzynka Anny Bilińskiej-Bohdanowiczowej, Czaty Józefa Brandta, Szewc szkoły flamandzkiej, Św. Filip chrzci sługę królowej Kandaki Johanna Conrada Seekatza, Schody pałacowe Francesco Guardiego, Via Cassia koło Rzymu Oswalda Achenbacha i Św. Iwo wspomaga biednych Jacoba Jordaensa.