Dzieła utracone - Ścięcie św. Katarzyny Aleksandryjskiej

Podczas II wojny światowej prowadzona była systematyczna i uprzednio zaplanowana przez okupanta grabież polskich dóbr kultury. Najcenniejsze dzieła sztuki zostały ujęte w katalogu zatytułowanym „Sichergestellte Kunstwerke im Generalgouvernement” opracowanym przez biuro Specjalnego Komisarza ds. Zabezpieczenia Dzieł Sztuki na Wschodnich Terenach Okupowanych. Funkcję tę pełnił austriacki historyk sztuki dr Kajetan Mühlmann. Skatalogowane obiekty były stopniowo wywożone z Polski. Po zakończeniu II wojny światowej – dzięki staraniom polskich urzędników – do kraju zaczęły wracać zbiory zrabowane przez Niemców w czasie okupacji, wśród nich także obiekty z katalogu „Sichergestellte…”. Niestety, około 30 proc. sklasyfikowanych w nim zabytków do dziś nie zostało odnalezionych i widnieją w bazie strat wojennych prowadzonej przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Prezentujemy wizerunki najciekawszych – wciąż poszukiwanych przez resort kultury – obiektów z tego katalogu.

Ścięcie św. Katarzyny Aleksandryjskiej, Hans Suess z Kulmbachu olej, tempera, deska; 118 x 62 cm

Osiem podłużnych kwater ołtarzowych przybliżających żywot św. Katarzyny Aleksandryjskiej namalował w latach 1514-1515 dla bazyliki Mariackiej w Krakowie wybitny, choć mało w Polsce znany artysta renesansowy – Hans Suess z Kulmbachu. Kształcił się w Norymberdze u największych mistrzów – pod koniec XV w. w pracowni Michaela Wolgemuta, a potem od 1500 r. w warsztacie samego Albrechta Dürera. W 1944 r. Niemcy wywieźli obrazy z Krakowa na Dolny Śląsk, a potem do Bawarii. Sześć z ośmiu kwater udało się po wojnie odzyskać. Całkiem niedawno, bo w latach 2009-2016, przeszły gruntowną konserwację. Dwie brakujące – Ścięcie św. Katarzyny Aleksandryjskiej i  Nawrócenie cesarzowej Faustyny przez Katarzynę Aleksandryjską – do dziś pozostają zaginione.

Do dziś dzięki staraniom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego do kraju powróciło wiele cennych obiektów. Odzyskanie większości z nich było możliwe dzięki informacjom przekazywanym przez muzealników, kolekcjonerów i pasjonatów sztuki. Jeśli więc opisany obiekt zostanie przez Państwa rozpoznany jako ocalały z  czasów wojny, prosimy o kontakt z Wydziałem ds. Restytucji Dóbr Kultury w Departamencie Dziedzictwa Kulturowego za Granicą i Strat Wojennych  kolekcje@mkidn(dot)gov(dot)pl. Zapraszamy także do zapoznania się innymi obiektami zamieszczonymi w serwisie http://www.dzielautracone.gov.pl/