Fundusze unijne w kulturze

79 inwestycji, blisko 4 mld zł dofinansowania, w tym ze środków europejskich - ponad 2,28 mld zł. To efekty wdrażania XI Priorytetu „Kultura i dziedzictwo kulturowe” Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013, którego operatorem jest MKiDN. Szczegóły przedstawiono 21 listopada br. podczas konferencji z udziałem ministra Bogdana Zdrojewskiego i Podsekretarz Stanu w MKiDN Moniki Smoleń.  W spotkaniu w Zamku Królewskim w Warszawie uczestniczyli również przedstawiciele beneficjentów i instytucji odpowiedzialnych za wdrażanie priorytetu.

"Uzyskanie tej pozycji w Europie było, według mnie, jednym z najtrudniejszych zadań wykonanych przez ministerstwo kultury. Nadrobiliśmy znaczną część zaległości inwestycyjnych w sferze kultury, powstałych w naszym kraju od 1945 do 1989 roku" – powiedział minister Bogdan Zdrojewski. Jak podkreślił, inwestycje dofinansowane ze środków unijnych znajdują się praktycznie w każdym regionie Polski i są bardzo zróżnicowane. "Nie ma dwóch identycznych projektów. Warto też zauważyć, że 90 proc. inwestycji jest realizowanych zgodnie z harmonogramem i po kosztach niższych niż planował resort" – zaznaczył szef resortu kultury.

Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej rozszerzyło możliwości finansowania inwestycji realizowanych w sektorze kultury. W ciągu ostatnich lat Polska znalazła się na pierwszym miejscu wśród państw Unii Europejskiej pod względem alokowania i wykorzystania środków finansowych przeznaczonych na kulturę, a  fundusze europejskie znacząco  zmieniły mapę inwestycji kulturalnych. Dzięki nim już dziś zrealizowaliśmy szereg projektów z zakresu dziedzictwa kulturowego, jak również budowy i rozbudowy nowej infrastruktury kultury, w tym również infrastruktury szkolnictwa artystycznego.

Realizacja projektów inwestycyjnych z zakresu kultury była możliwa m.in. przy udziale środków z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 – Priorytet XI „Kultura i dziedzictwo kulturowe”. Dofinansowanie otrzymało 79 inwestycji o ponadregionalnym znaczeniu na łączną kwotę 3,93 mld zł (w tym ze środków europejskich na kwotę ponad 2,28 mld zł). Dzięki tym środkom możemy mówić w Polsce o prawdziwym boomie inwestycyjnym w obszarze kultury.

Pozyskane przez Polskę środki europejskie pozwalają na realizację ambitnych projektów z ciekawą wizją ich przyszłego funkcjonowania, które są szansą na wzrost uczestnictwa obywateli w kulturze, a także przyczyniają się do szybszego rozwoju miast i regionów. Inwestycje realizowane w Polsce w sektorze kultury współtworzą europejską przestrzeń kulturową oraz umożliwiają artystom oraz obywatelom pełne uczestnictwo w europejskim dialogu kulturowym.

W wyniku realizacji XI priorytetu PO IiŚ otrzymamy m.in.:

• 75 obiektów dziedzictwa kulturowego objętych wsparciem
• 47 wybudowanych bądź przebudowanych obiektów instytucji kultury
• 38 wybudowanych bądź przebudowanych obiektów infrastruktury szkół i uczelni artystycznych
• 12 utworzonych wirtualnych muzeów, galerii, filmotek, fonotek oraz cyfrowych bibliotek

Do dziś oddano do użytkowania 43 projekty, m.in. :

• odnowione zabytki (np. Rewitalizacja i digitalizacja XVII-to wiecznego zespołu pałacowo-ogrodowego w Wilanowie - etap III, Renowacja klasztoru powizytkowskiego na centrum działań artystycznych w Lublinie)
• poprawa standardu wielu istniejących instytucji kultury (np. Rewitalizacja w Zakopanem - przebudowa Teatru im. St. I. Witkiewicza Dokończenie modernizacji formy zewnętrznej Filharmonii Opolskiej wraz z elem. usprawnień technicznych)
• pojawienie się nowych obiektów na mapie kulturalnej kraju jako odpowiedź
  na zapotrzebowanie społeczne (np. Budowa Opery i Filharmonii Podlaskiej - Europejskie Centrum Sztuki w Białymstoku - etap II – 230 tys. widzów od otwarcia obiektu we wrześniu 2012r., Budowa Centrum Nauki Kopernik w Warszawie – ponad 3 mln odwiedzających w ciągu trzech lat funkcjonowania – od listopada 2010 r., Galicyjski Rynek - budowa sektora miejskiego w parku etnograficznym w Sanoku – ponad 300 tys. turystów od momentu oddania we wrześniu 2011r.)
• zwiększenie oferty kulturalnej dla społeczeństwa, w tym udostępnienie oferty kulturalnej on-line, np. tworzenie wirtualnych instytucji kultury, digitalizacja zabytkowych zbiorów (np. Konserwacja i digitalizacja przedwojennych filmów fabularnych w Filmotece Narodowej w Warszawie)
• poprawa warunków kształcenia w szkołach i uczelniach artystycznych, co wpłynęło na poszerzenie oferty edukacyjnej i wzrost konkurencyjności absolwentów tych placówek na rynku pracy
• zwiększenie atrakcyjności kraju dla mieszkańców i turystów.

W ramach PO IiŚ 2014-2020, którego alokacja wynosi 497 mln EUR (ok. 2 mld zł), przewidziane są działania w zakresie:

• ochrony zabytków (renowacja zabytków nieruchomych wraz z otoczeniem, konserwacja zabytków ruchomych i ich digitalizacji )
• rozwoju zasobów kultury (zwiększenie dostępu do zasobów kultury, poprawa jakości funkcjonowania instytucji kultury, szkół i uczelni artystycznych)

Więcej informacji o priorytecie można znaleźć na stronie internetowej priorytetu pod adresem www.poiis.mkidn.gov.pl.