Około 120 historycznych dokumentów oraz przedmiotów - przez wiele lat uznawanych za utracone, zagubione lub skradzione w latach 70-tych lub 80-tych XX wieku - wróciło do Muzeum Polskiego w Ameryce. Ich wartość oszacowano na 5 milionów dolarów. Oficjalne przekazanie artefaktów odbyło się 20 czerwca br. w oddziale Federalnego Biura Śledczego (FBI) w Chicago.
Na zaginione artefakty natknął się amerykański antykwariusz Harlan J. Berk. Do jego chicagowskiego biura zgłosili się młodzi ludzie zainteresowani sprzedażą dokumentów i przedmiotów, które – według ich relacji – znaleźli w piwnicy domu, który wynajmowali. Dzięki staraniom antykwariusza oraz jego kontaktowi z Muzeum Polskim w Ameryce ustalono, że oferowane na sprzedaż przedmioty stanowiły zaginioną własność MPA, a ich łączna wartość została oszacowana na 5 milionów USD.
Władze Muzeum Polskiego w Ameryce powiadomiły o sprawie zespół ds. przestępczości związanej z nielegalnym obrotem dzieł sztuki Federalnego Biura Śledczego. Śledztwo doprowadziło do zwrotu kolejnych artefaktów, wśród których znajdują się m.in. bezcenne listy polskich królów z XVIII wieku, cesarza Francji, amerykańskich prezydentów oraz Kazimierza Pułaskiego i Tadeusza Kościuszki - bohaterów wojny o niepodległość USA, polskich pisarzy, a także rzadkie druki, szkice oraz medale będące elementem nazistowskiej propagandy skierowanej przeciwko Polsce.
W trakcie śledztwa FBI odzyskało kolejne przedmioty z domu, który należał do matki byłego kustosza MPA. Śledztwo wykazało, że zostały one utracone w latach 70-tych i 80-tych XX wieku. Jednak z powodu przedawnienia nie można było nikomu postawić zarzutów.
Informacje o utracie wspomnianych artefaktów oraz o toczącym się w tej sprawie śledztwie od dłuższego czasu docierały do Konsulatu Generalnego RP w Chicago. Placówka ta od wielu lat blisko współpracuje z Muzeum Polskim w Ameryce wspierając projekty i realizowane przez nie przedsięwzięcia. Pozostaje też w kontakcie z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, z którego pomocy MPA korzysta przy archiwizacji, katalogowaniu i zabezpieczaniu posiadanych eksponatów i zbiorów. O bieżącej sytuacji Muzeum chicagowski Konsulat informuje również Ministerstwo Spraw Zagranicznych.