Nie żyje Szymon Szurmiej

Szymon Szurmiej, fot.: Danuta Matloch

Zmarł Szymon Szurmiej - aktor, reżyser, działacz społeczności żydowskiej, dyrektor naczelny i artystyczny Teatru Żydowskiego im. Ester Rachel i Idy Kamińskich w Warszawie. Miał 91 lat.

„Śmierć Szymona Szurmieja to wielka strata dla polskiej kultury. Był człowiekiem, który całe życie poświęcił twórczości artystycznej - aktorskiej, reżyserskiej. Miał na swoim koncie wiele znakomitych ról teatralnych i filmowych; wyreżyserował wiele fantastycznych spektakli. Ale najważniejsze, że przez całe życie dbał o obecność kultury żydowskiej w kulturze polskiej. O jej obecność, która kiedyś była znaczącą częścią polskiej kultury, a - po Holokauście i wielkich migracjach po 1945 roku - przybrała w istocie rzeczy wymiar symboliczny" - powiedziała Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Małgorzata Omilanowska.  Zwróciła uwagę, że Szurmiej dbał o to, aby "ten symbol trwał w świadomości Polaków i aby istniał teatr grający w języku jidysz, żeby na mapie świata istniało takie miejsce jak Teatr Żydowski im. Idy Kamieńskiej". "Wraz z nim odchodzi pewna epoka. Liczę na to, że jego dorobek znajdzie godnych kontynuatorów" – dodała prof. Omilanowska.

Szymon Szurmiej urodził się 18 czerwca 1923 r. w Łucku. Samodzielną twórczość artystyczną, jako reżyser i jako aktor, rozpoczął w 1951 r. w Teatrze Polskim we Wrocławiu. W roku 1955 został kierownikiem artystycznym Teatru Ziemi Opolskiej w Opolu, a następnie objął kierownictwo artystyczne Teatru Powszechnego we Wrocławiu.

Jako aktor współpracował z Państwowym Teatrem Żydowskim im. Ester Rachel Kamińskiej, którym kierowała Ida Kamińska. W 1969 roku przeniósł się do Warszawy, gdzie 1 września 1970 r. został powołany na stanowisko dyrektora Państwowego Teatru Żydowskiego.

W dorobku Szurmieja znajdował się prawie cały repertuar klasyki żydowskiej m.in. inscenizacje utworów Szymona Anskiego, Icchaka Lejba Pereca, Szolem Alejchema, Abrahama Goldfadena oraz własne adaptacje literackiej i teatralnej spuścizny żydowskiej.

W 2003 r. został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski "w uznaniu wybitnych zasług w długoletniej pracy twórczej, za osiągnięcia w działalności artystycznej i społecznej".

W 2005 r. uhonorowany Złotym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis".