Nie żyje Tadeusz Różewicz

fot. PAP/Grzegorz Michałowski

Polski poeta, dramatopisarz, scenarzysta filmowy, prozaik, satyryk, jeden z najwszechstronniejszych i najbardziej twórczych kontynuatorów literackiej awangardy w kraju i na świecie zmarł 24 kwietnia br. we Wrocławiu. W październiku skończyłby 93 lata.

Gigant literatury, Noblista bez Nobla - wspomina Tadeusza Różewicza Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdan Zdrojewski.

Bardzo ważna postać dla literatury i bardzo mi bliska - ze względu na Wrocław i zainteresowanie artysty tym miastem w czasie mojej prezydentury. Jego twórczy dorobek jest trudny do przecenienia. Był niezwykle wszechstronny, krytyczny i zarazem pogodny. Jego dystans do świata i samego siebie świadczyła o jego wielkości.

Tadeusz Różewicz urodził się 9 października 1921 roku w Radomsku (łódzkie). Gdy wybuchła wojna, jako 18-latek wstąpił do Armii Krajowej. Po wojnie zdał maturę i zaczął studia na Wydziale Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Tadeusz Różewicz urodził się 9 października 1921 roku w Radomsku. W gimnazjum im. Feliksa Fabianiego uzyskał małą maturę. Dalszą edukację przerwał wybuch wojny.

Debiutował w 1947 r. tomem "Niepokój". Kolejne tomy wierszy to "Pięć poematów" (1950), "Czas, który idzie" (1951), "Wiersze i obrazy" (1952), "Równina" (1954).

Do polskiego dramatu wprowadził nowy typ bohatera - często bez wyraźnie określonej tożsamości, biernego i nieuporządkowanego wewnętrznie. Poza napisaną w 1959 roku "Kartoteką" najsłynniejsze sztuki jego autorstwa to m.in. "Białe małżeństwo", "Stara kobieta wysiaduje", "Odejście głodomora", "Pułapka", "Do piachu".

Od 1968 r. Tadeusz Różewicz mieszkał we Wrocławiu, publikował głównie na łamach "Twórczości", "Odry" i "Dialogu".

W latach 90. ogłosił dramaty "Kartoteka rozrzucona" i "Palacz" (oba w 1997 roku), zbiory wierszy "Płaskorzeźba" (1991), "Zawsze fragment. Recycling" (1998) i "Matka odchodzi" (1999), za który poeta otrzymał Literacką Nagrodę Nike w 2000 roku. W ostatnim dziesięcioleciu ukazały się m.in. poemat "Nożyk profesora" (2001), "Szara strefa" (2002) i "Wyjście" (2004).

Książki Tadeusza Różewicza, jednego z najczęściej tłumaczonych polskich autorów, przełożono na 49 języków.

Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Wielokrotnie wymieniany jako kandydat do Nagrody Nobla.

Za swoją twórczość był wielokrotnie nagradzany, m.in. Nagrodą Polskiego PEN-Clubu (1997), Wrocławską Nagrodą Poetycką Silesius za całokształt twórczości (2008), Złotym Medalem Zasłużony Kulturze - Gloria Artis (2009).