Nowa ekspozycja w Muzeum im. J.I. Kraszewskiego w Dreźnie

18-01-2013

"To muzeum jest przepiękne, choć nieduże. Jest niezwykle ważne, bo symboliczne, ma niepowtarzalny charakter i działa nieprzerwanie od 1960 roku"
-powiedział Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdan Zdrojewski, który wspólnie ze swoim niemieckim odpowiednikiem - Pełnomocnikiem Rządu Federalnego ds. Kultury i Mediów  Berndem Neumannem - otworzył nową stałą ekspozycję w Muzeum im. J.I. Kraszewskiego w Dreźnie.  W całości została ona sfinansowana ze środków MKiDN. Uroczystość odbyła się 18  stycznia br.

Fot.Adam OrlewiczFot.Adam Orlewicz Stała ekspozycja nt. Józefa I. Kraszewskiego i jego twórczości

Fot.Adam OrlewiczFot.Adam Orlewicz Stała ekspozycja nt. Józefa I. Kraszewskiego i jego twórczości

Fot.Adam OrlewiczFot.Adam Orlewicz Stała ekspozycja nt. Józefa I. Kraszewskiego i jego twórczości

Fot.Adam OrlewiczFot.Adam Orlewicz Wpis do Złotej Księgi Miasta Drezna

Fot.Adam OrlewiczFot.Adam Orlewicz Przemówienie Ministra Bogdana Zdrojewskiego z okazji otwarcia stałej wystawy w Muzeum Kraszewskiego

Fot.Adam OrlewiczFot.Adam Orlewicz Podpisanie listu intencyjnego o współpracy przy Muzeum Kraszewskiego pomiędzy MKIDN a Miastem Drezno (podpisujący Minister Bogdan Zdrojewski, Dirk Hilbert Zastępca Burmistrza)

 

Podczas uroczystego otwarcia przemówienia wygłosilii: Dirk Hilbert - pierwszy zastępca Burmistrza Miasta Drezna, Bernd Neumann-  Pełnomocnik Rządu Federalnego ds. Kultury i Mediów, Bogdan Zdrojewski - Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz  Sabine Schorlemer - Minister Nauki i Sztuki Landu Saksonia. Następnie podpisany został list intencyjny między MKiDN a Miastem Drezno o współpracy przy Muzeum Kraszewskiego w Dreźnie.

Nowa ekspozycja została przygotowana przez Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie. Eksponaty i materiały ikonograficzne pochodzą także ze zbiorów  Muzeum J.I. Kraszewskiego w Romanowie, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego w Krakowie, Biblioteki Jagiellońskiej oraz Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie.

Obecny charakter Muzeum Kraszewskiego w Dreźnie w pełni określa hasło „Polska kultura w historycznym miejscu” -  placówka ta zajmuje się m.in. organizacją  Dni Polskiej Kultury w Dreźnie.  I tak jak niegdyś podkreślano, że Muzeum Kraszewskiego w Dreźnie jest jedynym polskim muzeum w Niemczech, tak obecnie mówi się, że jest to jedyne, dwukulturowe, polsko-niemieckie muzeum w Europie.

Największym wyzwaniem, które stanęło przed autorami nowej ekspozycji było znalezienie takiego rozwiązania, które umożliwiłoby przekazanie jak najwięcej informacji o życiu, twórczości i działalności Kraszewskiego na zmniejszonej do trzech pomieszczeń powierzchni. Stąd podjęto wspólnie decyzję o zaniechaniu odtwarzania XIX-wiecznych wnętrz. W ten sposób, wykorzystując w prezentacjach multimedialnych bogatą ikonografię związaną z Kraszewskim i jego epoką otrzymaliśmy szansę, aby ekspozycja nie tylko upamiętniała pisarza, lecz także w przystępny sposób opowiadała o jego zainteresowaniach, dokonaniach, twórczości i niezwykłej biografii.  

W każdej z sal znajduje się skrócone kalendarium życia i twórczości pisarza.

Sala I.

Prezentuje wydarzenia z życia, twórczości i działalności Kraszewskiego od urodzin w 1812 roku do przyjazdu do Drezna w roku 1863. Szczególną rolę odgrywa tu Romanów – miejsce urodzenia pisarza, który w jego wspomnieniach stał się symboliczną Arkadią – na zawsze utraconym szczęśliwym „krajem lat dziecinnych”.  W Sali I poznajemy Kraszewskiego jako gospodarza w majątkach ziemskich na Wołyniu, jako nowoczesnego dziennikarza i publicystę, podróżnika wędrującego po własnym kraju i Europie, którego relacje z podróży opatrywane własnymi rysunkami są do dzisiaj niewyczerpanym źródłem wiedzy o XIX-wiecznych krajach i obyczajach.

 

Sala II

Ta część ekspozycji jest symbolicznym „gabinetem pisarza” w Dreźnie. Kraszewski zmieniając wielokrotnie od roku 1863 miejsce zamieszkania w stolicy Saksonii, osiadł na dłużej w willi przy Nordstrasse 27 (dziś 28) – mieszkał tu od marca  1873 r. do roku 1879, kiedy nabył większą willę przy Nordstrasse 31 (dom ten dzisiaj nie istnieje). Zachowały się drzeworyty wydawnicze pokazujące wnętrza obu drezdeńskich pracowni pisarza. W Dreźnie napisał około 160 powieści, m.in. słynną saską trylogię (Hrabina Cosel 1874, Brühl 1875 i Z siedmioletniej wojny 1876), cykl historyczny 29 powieści z dziejów Polski rozpoczęty Starą baśnią 1876, liczne powieści współczesne i teksty publicystyczne. W sali II poznajemy także liczne, pozaliterackie pasje Kraszewskiego: kolekcjonerską (przywołuje ją muzealna kolekcja XIX-wiecznych medali, które w większości składają się na częściowy poczet królów polskich), muzyczną (wśród reprodukcji wybranych kart z utworów znajdziemy także nuty „Pastuszych piosenek” skomponowanych przez autora „Ulany”) i malarską (3 prace olejne i talerz – unikatowy przykład malarstwa pisarza na porcelanie).

 

Sala III

Ekspozycja kontynuuje opowieść o wydarzeniach w życiu Kraszewskiego do śmierci w roku 1887. Zaprezentowana została tu, dzięki zachowanym fotografiom, jego najbliższa rodzina: bracia: Lucjan i Kajetan, synowie: Franciszek i Jan, córki: Konstancja i Maria Augusta oraz żona, Zofia z Woroniczów. Przywołane są następujące tematy: wielki jubileusz 50. lecia twórczości Kraszewskiego, obchodzony we wszystkich trzech zaborach, z centralnymi uroczystościami w Krakowie, celebrowany również w Dreźnie i w Wiedniu. Ponadto jego proces o szpiegostwo na rzecz Francji zakończony uwięzieniem w twierdzy magdeburskiej (lata 1883-1885) i wreszcie śmierć w hotelu w Genewie.

 

Uzupełnieniem ekspozycji poświęconej Józefowi Ignacemu Kraszewskiemu jest przypomnienie najwybitniejszych Polaków, którzy mieszkali w Dreźnie pod koniec XVIII i w XIX wieku, m.in.: Tadeusza Kościuszki, Jana Henryka Dąbrowskiego, Fryderyka Chopina, Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego i wspomnienie znaczenia tego miasta w XIX wiecznej historii Polski.

 

Muzeum Kraszewskiego – rys historyczny

 

1960 – powstało Muzeum Kraszewskiego w Dreźnie, Muzeum Adama Mickiewicza przygotowało pierwszą ekspozycję. Rada Miasta Drezna, przy wsparciu ministerstw kultury PRL i NRD udostępniła w tym celu dom przy Nordstrasse 28, w którym Kraszewski mieszkał w latach 1873-1879. Autorami wystawy byli: Adam Mauersberger (dyrektor Muzeum Mickiewicza) i plastyk Tadeusz Babicz.

 

1976 – Muzeum Literatury przygotowuje nową ekspozycję (autorzy: kustosz Zofia Wolska-Grodecka) i Andrzej Biernacki z IBL-u oraz plastycy Bohdan Ufnalewski i Zbigniew Orliński), bogatą w XIX-wieczne muzealia z własnych zbiorów, której założeniem było ukazanie związków z Dreznem nie tylko samego Kraszewskiego, lecz także licznej polskiej emigracji po powstaniach 1830 i 1863 roku.

 

1987 – uroczyste obchody setnej rocznicy śmierci Kraszewskiego, nowe otwarcie ekspozycji (po korektach i remontach), rozszerzenie godzin otwarcia muzeum – czynne było od wiosny do późnej jesieni.

 

2001 – po generalnym remoncie willi przeprowadzonym przez stronę niemiecką, który umożliwił funkcjonowanie placówki przez cały rok, w 10. rocznicę podpisania umowy o współpracy między RFN i RP otwarto nową ekspozycję. Wystawa ta, także z racji skromnych środków przyznanych przez polskie MSZ,  nadal opierała się na kolekcji XIX-wiecznych eksponatów, odtwarzając wnętrze z epoki. Wzbogacona została materiałami dokumentującymi życie i dokonania Kraszewskiego do roku 1863, czyli do jego przyjazdu do Drezna. Autorką była kustosz Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza, Elżbieta Szymańska.

Muzeum Kraszewskiego należy do Związku Muzeów Miasta Drezna, staje się, także dzięki działalności jego kierownika - Joanny Magacz - placówką promującą w Saksonii kulturę polską poprzez organizację imprez, spotkań i wystaw.

 

2007 – Muzeum Literatury dzięki dotacji MKiDN (Instytutu Książki) przygotowuje dwujęzyczne wydawnictwo, będące rozszerzonym folderem – przewodnikiem po wystawie.

 

2012 – Muzeum Literatury  realizuje nową ekspozycję  - w roku 200. rocznicy urodzin J.I. Kraszewskiego. Wystawa powstała dzięki MKiDN RP, Wolnemu Krajowi Związkowemu Saksonia i Miastu Drezno. Jest efektem wieloletniej współpracy między warszawskim Muzeum Literatury i Muzeum Historii Miasta Drezna.



powrót