Odzyskanie obrazu Jacoba Jordaensa "Św. Iwo wspomaga biednych"

Obraz Św. Iwo wspomaga biednych. Źródło ilustracji: Katalog Aukcyjny Sotheby’s

Po sześciu latach starań Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, do Polski wraca dzieło Jacoba Jordaensa (1593-1678). To - obok Rubensa i van Dycka - jeden z trzech głównych przedstawicieli Złotego Wieku malarstwa flamandzkiego. Obraz Św. Iwo wspomaga biednych zostanie przekazany do zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu.

Obraz wykonany techniką olejną na desce dębowej przedstawia Św. Iwo - sędziego z Rennes i Tréguier, proboszcza w Louannec (1253-1303), szlachetnego obrońcę uciśnionych ukazanego wśród grupy ubogich we wnętrzu architektonicznym.

Dzieło przed wojną znajdowało się w zbiorach wrocławskiego Muzeum Sztuk Pięknych. W 1942 roku zostało ewakuowane do składnicy w Kamieńcu Ząbkowickim, gdzie zaginęło.

Dopiero w 2008 r. obraz został odnaleziony w domu aukcyjnym Sotheby’s w Londynie. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przygotowało wniosek restytucyjny, na podstawie którego został wycofany z aukcji.

Jednoznaczne potwierdzenie pochodzenia dzieła przyniosły oględziny wykonane przez polskich ekspertów. W wyniku badania odwrocia obiektu w podczerwieni odkryto niewidoczne gołym okiem wrocławskie znaki własnościowe. Prowadzone przez kolejne lata przez resort kultury rozmowy miały na celu pozyskanie ostatecznego stanowiska domu aukcyjnego Sotheby’s.

Wcześniejsza sprzedaż obrazu na terenie USA (1999 r.) pozwoliła na włączenie w sprawę amerykańskiej agencji dochodzeniowej Homeland Security Investigations. Działania MKiDN wspierane były również przez Ambasadę RP w Londynie.

Obraz trafi do zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu.

DZIAŁANIA RESTYTUCYJNE MKIDN

MKiDN prowadzi jedyną ogólnopolską bazę danych strat wojennych – www.dzielautracone.pl ,która obecnie obejmuje blisko 63 tys. pozycji. Poszukuje m.in. prawie 7 tys. obrazów polskich twórców w tym: 47 obrazów Aleksandra Gierymskiego, 36 Jana Matejki, 59 Jacka Malczewskiego, 29 Stanisława Wyspiańskiego; 7,5 tys. dzieł malarstwa obcego, wśród których pojawiają się nazwiska takie jak: Rubens, Rembrandt czy Durer, prawie 3,8 tys. rzeźb i ponad 20 tys. wyrobów rzemiosła artystycznego. Za najcenniejszą stratę wojenną uważa się „Portret Młodzieńca” pędzla Rafaela, własność Muzeum Czartoryskich w Krakowie.

Ostatnie lata przyniosły przełom w tej dziedzinie - dzięki współpracy ministerstwa kultury m. in. z organami ścigania, także międzynarodowymi, do kraju powróciły m.in. obrazy: Oswalda Achenbacha „Via Cassia koło Rzymu”, Aleksandra Gierymskiego „Popiersie mężczyzny w renesansowym stroju” i "Żydówka z pomarańczami", Francesco Guardiego „Schody pałacowe”, Juliana Fałata "Przed Polowaniem w Rytwianach" i "Naganka na polowaniu w Nieświeżu", Anny Bilińskiej - Bohdanowiczowej "Murzynka", Józefa Brandta "Czaty" oraz "Szewc" szkoły flamandzkiej. Obecnie trwają starania o zwrot 45 obiektów.