Polska zabiega w Brukseli o zmianę warunków wydatkowania środków na inwestycje kulturalne

Przyszłość polityki audiowizualnej w kontekście rozwoju Jednolitego Rynku Cyfrowego była głównym tematem obrad Rady Ministrów Unii Europejskiej ds. Edukacji, Młodzieży, Kultury i Sportu. W posiedzeniu, które odbyło się 19 maja br. w Brukseli, udział wzięła dr Monika Smoleń, Podsekretarz Stanu w MKiDN.

Na wniosek Polski, ministrowie dyskutowali o finansowaniu ochrony dziedzictwa i tzw. infrastruktury kultury małej skali z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) w perspektywie finansowej 2014-2020. Minister Monika Smoleń zwróciła uwagę na dwie istotne kwestie - narzucony przez Komisję Europejską bez konsultacji z Państwami Członkowskimi UE maksymalny limit dofinansowania na poziomie 5 milionów euro (10 milionów euro dla obiektów UNESCO) oraz ustalenie wspomnianych limitów dofinansowania na poziomie kosztów całkowitych. Podkreśliła, że rozporządzenie o EFRR nie daje żadnych podstaw do limitowania inwestycji w ochronie dziedzictwa kulturowego. Ponadto brakuje w nim definicji infrastruktury małej skali, nie ma też żadnych podstaw do określania wysokości dofinansowania na poziomie kosztów całkowitych, a nie kwalifikowanych. 

W opinii Polski, tak niski limit może spowodować nieefektywność wydatkowania środków polityki spójności, a w efekcie - mniejszy wpływ projektów z zakresu kultury na rozwój społeczno-gospodarczy. Polska zwraca uwagę, że ustanowione limity dla projektów kulturalnych nie uwzględniają potrzeb Państw Członkowskich. Ten sam zakres wsparcia został przyznany krajom małym i dużym. Natomiast narzucona przez Komisję Europejską metoda obliczania maksymalnej wartości projektów w oparciu o koszty całkowite uniemożliwia Państwom Członkowskim dostosowanie udzielanego wsparcia do ich rzeczywistych potrzeb poprzez przyznanie większego wkładu własnego.

Podczas posiedzenia Rady, Polska po raz kolejny zwróciła się do Komisji Europejskiej o podniesienie maksymalnej wartości projektów, zmianę podejścia do metody wyliczania tej wartości z kosztów całkowitych na koszty kwalifikowane oraz o wydanie przez KE jednolitej interpretacji pojęć budzących istotne wątpliwości Państw Członkowskich.

Propozycję Polski poparła znaczna część obecnych na sali ministrów kultury, w tym przedstawiciele Francji, Niemiec, Belgii, Grecji, Rumunii, Słowenii, Litwy, Estonii, Węgier, Chorwacji i Łotwy pełniącej Przewodnictwo w Radzie UE.

Rada przyjęła także konkluzje dot. odziaływania sektora kultury i kreatywnego. Ponadto podjęła decyzję w sprawie ustanowienia miasta Płowdiw (Bułgaria) oraz Matera (Włochy) Europejskimi Stolicami Kultury w roku 2019.