Ranking bibliotek

Zwycięzcy tegorocznej edycji Rankingu Bibliotek. fot.: B.Kuc/Instytut Książki

Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Barcin w woj. kujawsko-pomorskim – podobnie jak przed rokiem - znalazła się na czele rankingu bibliotek „Rzeczpospolitej".

Na kolejnych miejscach zestawienia znalazły się placówki ze Świątek (woj. warmińsko-mazurskie), Łomży (woj. podlaskie) i Polanicy-Zdroju (woj. dolnośląskie). Biblioteki te w ubiegłorocznej edycji również znalazły się w ścisłej czołówce.

Znaczący awans w porównaniu z 2014 r. zanotowały natomiast biblioteki: w Morągu (woj. warmińsko-mazurskie) - z 14. miejsca na 5., w Świeradowie-Zdroju (woj. dolnośląskie) - z 49. na 6. i we Włodawie (woj. lubelskie) – z 24. na 7. Duże postępy dostrzeżono też w placówkach: w Rząśni (woj. łódzkie) – awans z pozycji 47. na 16. oraz w Międzyrzeczu (woj. lubuskie) – z 58. na 20. Ale największym rekordzistą okazała się biblioteka w Wiśle, która odnotowała skok z 220. miejsca na 22.

W ocenie placówek brano pod uwagę m.in. powierzchnię biblioteki i filii oraz wielkość księgozbioru w przeliczeniu na 1000 mieszkańców, średnie zatrudnienie w placówce i zakup nowych książek. Inne kryteria to m.in.: dostępność tytułów prasowych, internetu i nowych mediów, posiadanie strony internetowej, a także udogodnienia dla niepełnosprawnych.

W opracowaniu rankingu wykorzystano również dane z Głównego Urzędu Statystycznego o liczbie czytelników w bibliotece na 1000 mieszkańców oraz liczbie wypożyczonych książek przez jednego czytelnika w ubiegłym roku.

Jak podają autorzy zestawienia, wydatki publiczne na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego w 2014 r. w Polsce przekroczyły 9,3 mld zł, z czego ponad 1,7 mld zł pochodziło z budżetu państwa, a 7,6 mld zł dołożyły samorządy.

Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa

Zakup nowości do bibliotek, modernizacja lub budowa placówek bibliotecznych oraz wspieranie rozwoju czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży – to główne założenia przyjętego w październiku przez rząd Programu Wieloletniego „Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa”. Celem przygotowanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministerstwo Edukacji Narodowej programu jest podniesienie niskiego poziomu czytelnictwa w Polsce.

Program jest realizacją postanowień Strategii Rozwoju Kapitału Społecznego, która zakładała wsparcie czytelnictwa jako jednego z najważniejszych elementów kapitału kulturowego. To także wypełnienie postanowień listu intencyjnego podpisanego w styczniu br. przez ministrów kultury oraz edukacji w sprawie współpracy z zakresie promowania czytelnictwa.

Program został podzielony na trzy Priorytety, które będą funkcjonować w latach 2016-2020.

Działania MKiDN na rzecz wzrostu czytelnictwa

Dążenie do stałego wzrostu czytelnictwa w Polsce to także strategiczny cel ogłoszonego wcześniej przez MKiDN Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2014-2020. Program obejmuje promocję oraz upowszechnianie czytelnictwa i książki wśród nieczytających, wspieranie wydawania wartościowej literatury i czasopism kulturalnych, szkolenie księgarzy oraz regulacje prawne dotyczące rynku książki. W ramach programu odbywa się również modernizacja budynków bibliotek, unowocześnianie ich serwisu, zakup nowości oraz szkolenia bibliotekarzy.

Wsparciu rozwoju czytelnictwa poświęcone są również Programy Ministra: Promocja literatury i czytelnictwa (w latach 2008-2015 przekazano na ten cel 144, 7 mln zł) oraz Udostępnianie piśmiennictwa 2014 (nowy program, w ramach którego zatwierdzono listę 131 dzieł, które po wykupieniu praw znajdą się w wolnym dostępie na stronie BN POLONA).

W zakresie czytelnictwa resort kultury aktywnie współpracuje z Ministerstwem Edukacji Narodowej. Ogłoszony przez MEN rządowy program „Książki naszych marzeń” będzie komplementarny wobec programu MKiDN „Zakup nowości wydawniczych do bibliotek”.

Od 2008 r. MKiDN wspiera akcję „Cała Polska czyta dzieciom”, której podstawowym celem jest uświadamianie roli czytania w rozwoju emocjonalnym dziecka, jako najlepszej inwestycji w jego przyszłość.

Zmiana wizerunku bibliotek

W ostatnich latach doszło do zasadniczej zmiany wizerunku bibliotek – to nie tylko wypożyczalnie książek, ale - coraz częściej – lokalne centra edukacyjne i kulturalne. Aż 245 bibliotek gminnych zbudowano lub zmodernizowano w ramach Programu Wieloletniego KULTURA+, Priorytet „Biblioteka+. Infrastruktura bibliotek” 2011-2015. Na jego realizację rząd przeznaczył 150 mln zł.

W latach 2009-2010 Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego uruchomił program małych grantów pod nazwą „Infrastruktura bibliotek”. Jego zadaniem było podniesienie standardu bibliotek publicznych (w tym standardów estetycznych) poprzez ich modernizację architektoniczną i zakup wyposażenia. Operatorem programu był Instytut Książki. Budżet programu w latach 2009-2010 wyniósł 7,5 mln zł, wyremontowano lub wyposażono za to 465 placówek.

Biblioteki otrzymują także od MKiDN wsparcie na zakup nowości. W latach 2008-2015 dotacja na ten cel wyniosła 151 mln zł. Dzięki temu, na bibliotecznych półkach pojawiło się 6,1 mln książek.

 

powrót