Rękopisy i biblioteka Czesława Miłosza trafiły do Biblioteki Narodowej

Bezcenny zbiór rękopisów i biblioteka polskiego Noblisty trafił do Biblioteki Narodowej. Obejmuje on 103 nieznane jeszcze badaczom notatniki zawierające szkice wierszy i tekstów eseistycznych, a także m.in. medal Nagrody Nobla, obszerny zbiór korespondencji, fotografii, nagrań, dokumentów osobistych i liczący ok. 10 tys. pozycji księgozbiór poety – z dedykacjami autorów oraz odręcznymi notatkami i podkreśleniami Czesława Miłosza. Umowę zakupu Archiwum Biblioteka Narodowa podpisała z synem Noblisty, Antonim Miłoszem. Szczegóły przedstawiono 27. listopada br. podczas konferencji prasowej z udziałem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdana Zdrojewskiego.

Zdaniem ministra Zdrojewskiego, który pośredniczył w zawieraniu umowy, kwota, jaką zapłacono za zbiory jest bardzo niska w stosunku do ich rzeczywistej wartości. "Właściwie to trudno tu mówić o zakupie, raczej o pewnej formie rekompensaty. Jest to suma w granicach 400 tys. zł, w której mieści się też koszt transportu i zabezpieczeń, a także archiwizacji" - powiedział szef resortu kultury. Jak ocenił, to nie medal noblowski jest najcenniejszym elementem tej kolekcji. "Trzeba pamiętać, że medali noblowskich jest na świecie dużo. My oczywiście z każdego się cieszymy, ale trzeba zauważyć, że Czesław Miłosz jest absolutnie niepowtarzalny i jedyny, a medal jest tylko potwierdzeniem wartości jego myśli, które zawarte są w dokumentach" - dodał minister.

Przekazywany zbiór uzupełnia znajdującą się już w Bibliotece Narodowej bogatą kolekcję miłoszianów, obejmującą m.in. archiwum rodzinne Miłoszów (od XVI w.), korespondencję Noblisty oraz tzw. „czarny zeszyt” - przygotowany przez Czesława Miłosza w 1964 r., zawierający autografy 35 utworów poetyckich oraz autografy przekładów 28 wierszy innych poetów, ogłoszonych po jego śmierci w tomie „Wiersze i ćwiczenia”. W chwili obecnej zbiór rękopisów Czesława Miłosza w Bibliotece Narodowej jest największym w Polsce i drugim na świecie – po przechowywanym w Beinecke Library Uniwersytetu Yale w USA.

Archiwum Czesława Miłosza zostanie w BN starannie opracowane i zdigitalizowane, a następnie udostępnione badaczom literatury.

W trafiającej do zbiorów BN spuściźnie Noblisty znajdują się:

• 103 nie zbadane jeszcze notatniki z lat 1974-2003 – unikatowy zapis intelektualnej autobiografii Noblisty, których zawartość stanowią codzienne zapiski oraz pierwotne wersje wielu utworów poetyckich i eseistycznych, m.in. książek Hymn o perle, Rok myśliwego, Jakiegoż to gościa mieliśmy, Zaraz po wojnie, Wypisy z ksiąg użytecznych, Traktat teologiczny, Na brzegu rzeki, i in.;
• część korespondencji Poety z pisarzami i ludźmi nauki: m.in. oryginały listów J. Andrzejewskiego, R. Gorczyńskiej, T. Krońskiego, T. Różewicza, W. Szymborskiej, oraz kopie listów J. Brodskiego, A. Camus, J. Czapskiego, A. Einsteina, W. Gombrowicza, K. A. Jeleńskiego, L. Kołakowskiego, S. Vincenza, a także korespondencja rodzinna;
• dokumenty osobiste - w tym medal Nagrody Nobla, przedwojenne paszporty Czesława Miłosza, liczne odznaczenia i dyplomy, fotografie, kalendarze z notatkami;
• rękopisy i maszynopisy tekstów publicystycznych i eseistycznych w języku polskim i angielskim (m.in. notatki do Roku myśliwego), utworów poetyckich, maszynopis nieopublikowanej powieści Miasto Sagana;
• zbiór archiwaliów z czasów pobytu Czesława Miłosza w Krakowie (1996-2004) prywatna i zawodowa korespondencja, korekty autorskie publikowanych wówczas książek, dokumenty osobiste, fotografie;
• materiały do pracy dydaktycznej na uniwersytecie Berkeley: programy seminariów, notatki do wykładów, prace studentów, zaproszenia na spotkania;
• liczący około 10.000 woluminów księgozbiór Czesława Miłosza - starannie zgromadzona i wyselekcjonowana wielojęzyczna biblioteka humanisty drugiej połowy XX w., z książkami z zakresu nauk socjologicznych, slawistyki, literatury, etc. Wiele z nich posiada odręczne dedykacje autorów dla Noblisty oraz jego odręczne notatki i podkreślenia.

powrót