Spuścizna Elżbiety Czyżewskiej trafiła do archiwów państwowych

02-06-2014

Spuścizna Elżbiety Czyżewskiej trafiła do archiwów państwowych

Spuścizna Elżbiety Czyżewskiej trafiła do archiwów państwowychfot.: Danuta Matloch

Spuścizna Elżbiety Czyżewskiej trafiła do archiwów państwowychfot.: Danuta Matloch

Spuścizna Elżbiety Czyżewskiej trafiła do archiwów państwowychfot.: Danuta Matloch

 

Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdan Zdrojewski, podczas dzisiejszej uroczystości w siedzibie Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych w Warszawie, przekazał spuściznę wybitnej aktorki Elżbiety Czyżewskiej. Na zbiór składa się ponad 500 zdjęć i 500 stron listów, notatek, plakatów i wycinków prasowych, które znajdą się w zasobach Narodowego Archiwum Cyfrowego.

Poza fotosami z polskich filmów z udziałem aktorki, zachowały się fotografie rodzinne między innym z amerykańskim dziennikarzem i historykiem, laureatem Nagrody Pulitzera Davidem Halberstamem z okresu ich małżeństwa. Interesująca jest korespondencja Elżbiety Czyżewskiej z lat 1963–1996 prowadzona m.in. z Leopoldem Tyrmandem, Danielem Passentem, Frankiem Langellą, Tupperem Saussy, Beatą Tyszkiewicz, Krystyną Zachwatowicz i Andrzejem Wajdą. W zbiorze znajdują się również plakaty i programy do sztuk teatralnych, w których występowała aktorka, wycinki prasowe z polskich i amerykańskich gazet zawierające recenzje filmów z jej udziałem oraz omówienia polskich przedstawień w Ameryce.

„Bardzo zależało mi, aby ten rozproszony wcześniej zbiór znalazł się w zasobach archiwów państwowych. Elżbieta Czyżewska była wszechstronną aktorką, w naszej pamięci pozostało wiele jej ról, niezwykle istotnych dla historii polskiego filmu. Nie zapominajmy też o roli, jaką pełniła poza sceną m.in. pomagała Solidarności. Zbiór pamiątek po Elżbiecie Czyżewskiej jest cenny choćby przez fakt, że to często niepowtarzalne, unikatowe materiały”, powiedział podczas konferencji minister Bogdan Zdrojewski.

Elżbieta Czyżewska (ur. 14 maja 1938 w Warszawie, zm. 17 czerwca 2010 w Nowym Jorku) - polska aktorka filmowa i teatralna, gwiazda polskiego kina lat 60. Studiowała w warszawskiej PWST. Od 1959 związana z Studenckim Teatrem Satyryków, od 1960 z Teatrem Dramatycznym w Warszawie. Żona reżysera Jerzego Skolimowskiego, potem (w latach 1965-1977) Davida Halberstama. Zmuszona do opuszczenia Polski przez ówczesne władze, od 1968 r. mieszkała na stałe w Stanach Zjednoczonych. W 1974 zagrała w „Biesach” Dostojewskiego w reż. Andrzeja Wajdy. Na próbach pojawiała się Meryl Streep, która uważnie obserwowała Czyżewską. Podpatrzone gesty i wyuczony polski akcent pomogły Streep zbudować postać Zofii Zawistowskiej w „Wyborze Zofii” Alana Pakuli, za którą dostała Oscara. Po 1980 Elżbieta Czyżewska wracała do kraju, aby zagrać w polskich produkcjach. Występowała również w epizodycznych rolach amerykańskich produkcji. W Stanach Zjednoczonych związała się z off-Broadwayowską sceną. W 1990 została laureatką prestiżowej nagrody teatralnej OBIE za rolę w sztuce „Crowbar” (reż. Mak Wellman). Dwukrotnie, w latach 1963-64 otrzymała Srebrną Maskę w plebiscycie „Expressu Wieczornego” na najpopularniejszych aktorów telewizyjnych, a w 1965 – Złotą.



powrót