USA: wicepremier wręczył medale „Gloria Artis”

 

Złote medale „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” dla Instytutu Józefa Piłsudskiego i Muzeum Polskiego w Ameryce oraz brązowe medale dla Franka Foxa i Jana Sporka – takie odznaczenia wręczył, podczas oficjalnej wizyty w USA (24-27 września br.), wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński.

Instytut Józefa Piłsudskiego

Uhonorowany złotym medalem Instytut Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku jest skarbnicą dokumentów dotyczących XX-wiecznej historii Polski aż do okresu Solidarności, jednak można tam również odnaleźć zbiory datowane na drugą połowę XVII i pierwszą połowę XIX wieku, np. kolekcję znaczków z 1818 r. czy medal upamiętniający bitwę pod Somosierrą w 1808 r.

Instytut Józefa Piłsudskiego aranżuje spotkania oraz akcje edukacyjne i popularyzujące historię Polski (wykłady, prezentacje, spotkania z autorami, wystawy, pokazy filmów dokumentalnych i historycznych). Organizuje lekcje historii dla szkół polonijnych i nagradza najlepszych uczniów. Udziela się w lokalnych wydarzeniach urządzanych przez organizacje polonijne, polskie organizacje zagraniczne i szkoły dokształcające. Zbiory Instytutu stanowią istotny przyczynek dla zrozumienia i promocji polskiego dziedzictwa kulturowego. Wśród nich jest okazała galeria, która liczy ok. 200 polskich obrazów, m.in. dzieła Jana Matejki, Juliusza Kossaka, Jacka Malczewskiego, Józefa Brandta, Wojciecha Gersona, Leona Wyczółkowskiego, Aleksandra Gierymskiego, Juliana Fałata czy Stanisława Wyspiańskiego.

Instytut jest niezależną, apolityczną naukową instytucją, utrzymującą się dzięki hojności członków z donacji i zapisów testamentowych oraz dorocznych bankietów.

Muzeum Polskie w Ameryce

Złoty medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” otrzymało także Muzeum Polskie w Ameryce. Powołane w 1935 r. i uroczyście otwarte w 1937 r., nieustannie prowadzi działalność o charakterze edukacyjno-kulturalnym i gromadzi zbiory.

Muzeum Polskie w Ameryce jest najstarszym i największym etnicznym muzeum w Stanach Zjednoczonych, które przewodnik turystyczny Fodor’s umieścił w 2007 r. na liście 25 najważniejszych atrakcji Chicago. Stanowi aktywne centrum kultury polskiej, atrakcyjne nie tylko dla społeczności polonijnej. Posiada bogatą kolekcją sztuki, unikatowe zbiory biblioteczne oraz bezcenne archiwum. Znajdują się tu m. in. eksponaty z Pawilonu Polskiego na Międzynarodowej Wystawie w Nowym Jorku 1939-1940 oraz dzieła znakomitych artystów, takich jak Olga Boznańska, Wojciech Kossak, Witkacy, Jerzy Nowosielski, Cyprian Norwid czy Feliks Topolski. MPA przechowuje ponad 1000 grafik datowanych od końca XVII wieku po XXI stulecie oraz 5000 plakatów z okresu od schyłku XIX po XXI wiek. W zbiorach znajduje się pukiel włosów Tadeusza Kościuszki oraz akwarele jego autorstwa, pamiątki powiązane z Heleną Modrzejewską, złote pióro Ignacego Jana Paderewskiego, którym podpisał traktat wersalski w 1919 roku i sanie Marii Leszczyńskiej z 1703 roku. Archiwum zawiera listy polskich królów, kolekcję map, dokumenty rekrutacyjne ochotników do armii polskiej we Francji z czasów I wojny światowej, 20 000 cennych fotografii dokumentujących życie emigracji, akta najważniejszych organizacji polonijnych oraz kolekcję polonijnych czasopism. Biblioteka - licząca 100 000 tomów - może pochwalić się zbiorem nie tylko współczesnych publikacji, ale też starych druków z XVI, XVII i XVIII wieku.

Brązowy medal dla Franka Foxa

Frank Fox był Żydem polskiego pochodzenia, który poświęcił swoje życie popularyzacji polskiej sztuki plakatu w Stanach Zjednoczonych. Angażował się w promocję polskiej kultury, czego wyrazem jest bogata kolekcja dzieł, w szczególności plakatów. Działalność w zakresie promocji polskiej sztuki realizował pro bono.

Fox miał doktorat z historii uzyskany na Uniwersytecie Delaware, wykładał na Tempie University w Filadelfii i na West Chester University. Był autorem książek oraz publikacji naukowych i popularnych. Jako historyk specjalizujący się w historii Europy Wschodniej i wykładowca nie unikał podejmowania rozmów i nauczania o trudnej, często niewygodnej historii. Dążył do ujawnienia prawdy o roli policji w getcie i o tragedii zbrodni katyńskiej.

Frank Fox_zmarł w sierpniu 2016 r., odznaczenie odebrał jego syn.

Jan Sporek odznaczony brązowym medalem „Gloria Artis”

Kolejny laureat medalu „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” jest założycielem, dyrektorem i  wykładowcą polonijnej szkoły muzycznej Music Education Center na Brooklynie w Nowym Jorku. To pedagog, ale także dyrygent, pianista i chórmistrz.

Założył i prowadził przez 11 lat międzynarodową grupę wokalną „Esprit de Chorus” w Nowym Jorku. Od 1998 r. jest dyrygentem i dyrektorem artystycznym chóru żeńskiego im. Marceliny Kochańskiej-Sembrich w Filadelfii. W 2001 r. założył i prowadził przez 5 lat chór mieszany Paderewski Festival Chorus.

Poza pracą chórmistrzowską, Jan Sporek rozpoczął działalność promotorską dotyczącą polskiej muzyki i polskich artystów: od 1999 roku zorganizował kilkadziesiąt koncertów w: Camegie Hall, Lincoln Center, Kimmel Hall, na Broadway’u, w Katedrze św. Patryka, Grace Ford Audytorium w Los Angeles, w siedzibie ONZ, w Konsulacie RP, w Markin Hall, Symphony Space, Bronx Library, w Fundacji Kościuszkowskiej, Polskich Domach Narodowych i Polskich Fundacjach Kulturalnych.

Laureat wielu nagród, uhonorowany tytułem „Citizen of the Year” przez tygodnik “Polish-American World.

 

 

powrót