Cerkwie w polskim i ukraińskim regionie Karpat powinny trafić na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO - uważają szefowie resortów kultury obu krajów. Wniosek nominacyjny w tej sprawie jest już gotowy. 30 grudnia 2011 r. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdan Zdrojewski przekazał go Ministrowi Kultury Ukrainy Mykhailo Kulunyakowi. Jednocześnie poprosił - zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami oraz obowiązującymi procedurami - o formalne złożenie dokumentu do Centrum Światowego Dziedzictwa w Paryżu.
Wniosek jest wynikiem kilkuletniej współpracy reprezentującego stronę polską Narodowego Instytutu Dziedzictwa z przedstawicielami strony ukraińskiej: Państwowym Historyczno-Architektonicznym Rezerwatem w Żółkwi oraz Naukowo- Badawczym Instytutem badania Zabytków w Kijowie. Prace związane z jego przygotowaniem były finansowane niemal w całości ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Wniosek dotyczy 16 obiektów:
w Polsce:
na Ukrainie:
Najstarsze zachowane drewniane cerkwie w obszarze polskich i ukraińskich Karpat pochodzą z przełomu XV i XVI wieku. O ich wyjątkowości świadczy m.in. różnorodność stylistyki i formy, stanowiąca jednocześnie powiązaną ze sobą spójną całość. Świątynie są zachowane w historycznej postaci, dzięki czemu stanowią zabytki o szczególnym znaczeniu. Ich walory prezentują cechy charakterystyczne dla regionu, a jednocześnie wyróżniają budowle w skali ponadregionalnej. Stanowią doskonały przykład integracji walorów kulturowych i przyrodniczych lokalnego krajobrazu. To właśnie drewniane budownictwo sakralne stało się wyznacznikiem odmienności kulturowej polskich i ukraińskich Karpat.
Lista Światowego Dziedzictwa zawiera spis obiektów objętych szczególną ochroną UNESCO - filii ONZ- ze względu na ich unikatową wartość kulturową bądź przyrodniczą. Obecnie znajduje się na niej 936 obiektów z 153 krajów, w tym 13 z Polski. Są to: Stare Miasto w Krakowie, Zabytkowa Kopalnia Soli w Wieliczce, Auschwitz-Birkenau, Puszcza Białowieska, Stare Miasto w Warszawie, Stare Miasto w Zamościu, średniowieczny zespół miejski w Toruniu, zamek krzyżacki w Malborku, Kalwaria Zebrzydowska, Kościoły Pokoju w Jaworze i Świdnicy, drewniane kościoły południowej Małopolski, Park Mużakowski oraz Hala Stulecia we Wrocławiu.
Narodowy Instytut Dziedzictwa realizuje część zadań MKiDN wynikających z przystąpienia Polski do Konwencji Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO z 1972 r. NID zapewnia standardy ochrony, konserwacji i prezentacji miejsc Światowego Dziedzictwa, monitoruje i ocenia ich stan, koordynuje prace nad przygotowaniem planów zarządzania dla poszczególnych miejsc oraz czuwa nad ich realizacją. Instytut koordynuje także prace nad raportami okresowymi dotyczących polityki państwa w zakresie realizacji Konwencji Światowego Dziedzictwa UNESCO.