Z wielkim smutkiem żegnamy wieloletniego pracownika MKiDN Jacka Milera

fot. Danuta Matloch

Z wielkim żalem i smutkiem informujemy o śmierci dyrektora Departamentu Dziedzictwa Kulturowego za Granicą i Strat Wojennych MKiDN Jacka Milera. - Polska kultura poniosła wielką stratę. Składam wyrazy głębokiego współczucia Jego Bliskim. Łączę się w modlitwie w Jego intencji – powiedział wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński.

Informujemy, że pogrzeb ś.p. Jacka Milera odbędzie się 4 stycznia 2019 r. Msza żałobna rozpocznie się o godz. 13.00 w kościele św. Karola Boromeusza w Warszawie (ul. Powązkowska 14).

- Odszedł od nas człowiek, który przez 25 lat zajmował się odzyskiwaniem utraconych dzieł sztuki, który z ogromnym zaangażowaniem tworzył instytucjonalne podstawy ochrony polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą. Polska kultura poniosła wielką stratę. Składam wyrazy głębokiego współczucia Jego Bliskim. Łączę się w modlitwie w Jego intencji – powiedział wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński.

Jacek Miler urodził się w Warszawie w 1964 r. Studia z zakresu historii sztuki sakralnej na Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie zakończył uzyskaniem dyplomu w roku 1992. Rok później rozpoczął pracę w Ministerstwie Kultury. Z tą instytucją związał niemal całe swoje życie zawodowe. Początkowo był zatrudniony w Biurze Pełnomocnika Rządu ds. Polskiego Dziedzictwa Kulturalnego za Granicą (naczelnik wydziału 1998-2001, p.o. zastępcy dyrektora Biura, 2000-2001). W latach 2001-2002 pełnił funkcję Pełnomocnika Ministra ds. utworzenia Muzeum Juliusza Słowackiego w Krzemieńcu na Ukrainie. W resorcie kultury kierował Departamentem ds. Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą (2006-2008), Departamentem Dziedzictwa Kulturowego (2008-2016), a następnie, od lipca 2016 r., pełnił funkcję dyrektora Departamentu Dziedzictwa Kulturowego za Granicą i Strat Wojennych.

Kierując niewielkim zespołem, potrafił ukształtować, a z czasem rozwinąć doktrynę opieki nad polskim dziedzictwem kulturowym poza Krajem. Współtworzył ramy instytucjonalne zarówno systemu jego ochrony, jak również restytucji polskich dzieł sztuki utraconych w trakcie II wojny światowej. Tematyce tej był oddany bezgranicznie, do kresu życia. Już w trakcie choroby koordynował ze strony MKiDN działania zmierzające do utworzenia Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą „Polonika” (powołanego decyzją wicepremiera, ministra kultury prof. Piotra Glińskiego w grudniu 2017 r.).

Szczególnie bliskie były dlań polskie zabytki pozostawione w wyniku drugiej wojny światowej na historycznych Ziemiach Wschodnich dawnej Rzeczypospolitej. Większość z nich poznał z autopsji podczas niezliczonych podróży m.in. po Ukrainie, Białorusi, Litwie czy Łotwie. Zdobyta wiedza i wyjątkowe zaangażowanie pozwoliły Mu stworzyć liczny zespół współpracowników Departamentu – konserwatorów zabytków, historyków sztuki, historyków, podejmujących działania na rzecz ratowania polskich zabytków i ich inwentaryzacji. Śp. Jacek Miler stał się autorytetem w tej dziedzinie nie tylko dla zamieszkałych poza krajem Polaków i Polonii, ale również partnerów zagranicznych, zwłaszcza litewskich, białoruskich i ukraińskich.

Z długiej listy zabytków i pamiątek historycznych objętych zaangażowaniem i opieką Jacka Milera wspomnieć należy choćby: katedrę obrządku łacińskiego we Lwowie, lwowski Cmentarz Łyczakowski, kolegiatę w Żółkwi, katedrę (kościół farny) w Grodnie, kościół Bożego Ciała w Nieświeżu, Cmentarz na Rossie w Wilnie. Był również współinicjatorem i koordynator utworzenia placówek muzealnych poza granicami Polski: Muzeum Josepha Conrada w Berdyczowie (Ukraina, 2015 r.) i Muzeum Witolda Gombrowicza w Vence (Francja, 2017 r.).

Dyrektor Jacek Miler był od wielu lat zaangażowany w prace szeregu komisji i zespołów ekspertów zajmujących się ochroną „wspólnego dziedzictwa kulturowego”, m.in. Polsko-Białoruskiej Komisji Konsultacyjnej ds. Dziedzictwa Kulturalnego, Międzyrządowej Komisji Polsko-Ukraińskiej do spraw ochrony i zwrotu dóbr kultury utraconych i bezprawnie przemieszczonych podczas II wojny światowej oraz Polsko-Litewskiej Grupy Ekspertów ds. Zachowania Dziedzictwa Kulturowego. Jego umiejętność prowadzenia trudnych rozmów i cierpliwość wielokrotnie przynosiły pomyślne rezultaty podczas negocjacji na wspomnianych forach.

Na początku XXI wieku Jacek Miler podjął z czasem zintensyfikowaną współpracę z emigracyjnymi i polonijnymi instytucjami prowadzącymi istotną działalność w obszarze kultury i ochrony dziedzictwa narodowego (zwłaszcza instytucjami członkowskimi Stałej Konferencji Muzeów, Archiwów i Bibliotek Polskich na Zachodzie). Szczególnie bliskie były mu problemy Muzeum Polskiego w Rapperswilu czy Biblioteki Polskiej w Paryżu.

Do obowiązków Jacka Milera należała przez długi czas również opieka nad muzeami w Polsce. Z tego często jakże trudnego zadania wywiązywał się wzorowo, dbając nie tylko o instytucje państwowe, ale również samorządowe. 

Jako przedstawiciel Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego zasiadał w Radzie Fundacji Libertas (finansującej działalność Muzeum Polskiego w Rapperswilu), w zarządzie Fundacji Zbiorów im. Ciechanowieckich oraz w Radzie Zarządzającej projektu realizowanego przez MEN „Polsko-Niemiecki Podręcznik do Nauczania Historii”. Był członkiem Rady Naukowej Fundacji – Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu oraz Rady Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia.

Ogromną wiedzą i wieloletnim doświadczeniem na temat ochrony spuścizny kulturowej znajdującej się poza Polską dzielił się w trakcie wykładów, jakie prowadził na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego i na Uniwersytecie Warszawskim.

Jacek Miler był wzorem mądrego i odpowiedzialnego urzędnika państwowego, bez reszty oddanego sprawie narodowej kultury i pomników jej wielkiej przeszłości. Kiedy dziś rano tragiczna wieść o śmierci zaczęła krążyć wśród Jego przyjaciół, znajomych i współpracowników, jeden z komentarzy nadesłanych, co znamienne, z Ukrainy brzmiał: „Tyle dobrego zrobił dla Lwowa. Wielka strata”.

Dyrektor Jacek Miler uczynił niezmiernie dużo dla ochrony dziedzictwa kultury Rzeczypospolitej, wszędzie tam, gdzie ono się znajduje. 5 grudnia 2018 r., w stulecie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, został uhonorowany Srebrnym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis. Swoją pracą, traktowaną jako służba, i osiągnięciami pozostawił po sobie pomnik trwalszy niż ze spiżu i zasłużył na naszą wdzięczną pamięć.

 

 

 

 

powrót