Zbigniew Libera "Szczęśliwi, niewinni i bezduszni"

18-11-2010

Na wystawie w Galerii "Broń i Barwa w Polsce" w Gmachu Głównym krakowskiego Muzeum można oglądać intrygujące fotografie Zbigniewa Libery z cyklu "The Gay, Innocent and Heartless" (2008), przekazane niedawno do kolekcji MNK.

Pokaz prac Zbigniewa Libery - jednego z najważniejszych artystów ostatnich dekad, pioniera sztuki krytycznej - stanowi kulminacyjny moment obchodów 5. rocznicy ponownego otwarcia Galerii Sztuki Polskiej XX wieku. Wystawa jest jednocześnie pierwszą prezentacją prac Libery w Muzeum Narodowym w Krakowie.

Cykl fotografii "The Gay, Innocent and Heartless", w którym odnaleźć można wiele wątków podejmowanych przez artystę od momentu jego debiutu w latach 80. minionego wieku (takich jak m.in. wpływ mediów masowych na ludzką tożsamość), doskonale współgra z muzealnymi zbiorami - nośnikami znaków i symboli kształtujących poczucie narodowej przynależności. Dlatego pierwsza prezentacja tego dzieła w Muzeum została zorganizowana w Galerii "Broń i Barwa w Polsce", podkreślając wieloznaczne związki sztuki Zbigniewa Libery z szeroko rozumianą kulturą wizualną, szczególnie tą odnoszącą się do wojennego rzemiosła.

W pracy "The Gay, Innocent and Heartless" obecna jest także analiza wizualnej reprezentacji historii i jej wpływu na pamięć i ludzką tożsamość. Projekt, którego tytuł pochodzi z książki Jamesa M. Barriego "Piotruś Pan i Wendy", tworzy seria inscenizowanych zdjęć przedstawiających bliżej nieokreślony oddział na tajemniczej górskiej wyprawie. W książce stanowiącej ostateczny efekt projektu Libery opublikowane są reprodukcje fikcyjnego artykułu w "National Geographic", z którego dowiedzieć się możemy, że "Szczęśliwi, niewinni i bezduszni" to guerilla młodzieńców walczących o wolność, na którą natknął się archeolog David Gorgos oraz fotograf - Zbigniew Libera - podczas wyprawy na Madagaskar. W książce znalazły się zdjęcia pisanego odręcznie fikcyjnego dziennika partyzantów.

Całości dokumentacji tej wyobrażonej historii dopełniają wybrane przez artystę cytaty z prozy Williama S. Burroughsa mówiące o utopijnej krainie wolnej od zakazów mieszczańskiego społeczeństwa oraz fragmenty "Mojej rewolucji" Ernesta Che Guevary, w której pisał o urokach partyzantki i rewolucji proletariatu.

Ta ostentacyjnie romantyczna historia skonstruowana przez Liberę z jednej strony uwodzi, z drugiej - prowokuje do krytycznego spojrzenia na to, co przedstawione. Otwarta na interpretację praca, jak zwrócił uwagę Piotr Piotrowski, nie jest naiwnym hołdem oddanym chłopięcym marzeniom o wspólnej leśnej przygodzie ani wyrazem nostalgii dorosłego mężczyzny za utraconą rewolucją i wieczną młodością. Libera poddaje raczej krytycznej refleksji tego rodzaju pragnienia. "The Gay, Innocent and Heartless" postrzegać można jako przewrotną grę z ideą męskiego braterstwa, wojennej przygody i wiecznej chwały. Artysta zwraca uwagę na symboliczne figury, determinujące ludzkie postępowanie, i ich wizualną reprezentację. Odnosi się do historii, sztuki, mediów i ich roli w konstruowaniu wyobrażeń, które stają się często bardziej realne niż rzeczywistość i bezpośrednio wpływają na nasze postępowanie. W pracy tej znaleźć można najważniejsze wątki w twórczości Libery, które jednocześnie on sam poddaje swoistej krytyce. Wywodzący się z anarchizującego środowiska "Kultury Zrzuty" artysta z pozycji klasyka wydaje się przyglądać sobie samemu po latach walki.

Wystawa jest częścią realizowane w MNK cyklu "Galeria Żywa".

Kurator: Dominik Kuryłek.

Otwarcie: 18 listopada 2010, godz. 18:00.
Wystawa czynna do 31 marca 2011.



powrót