Zmarł Janusz Głowacki

Fot. SFP

Janusz Głowacki, wybitny dramaturg, powieściopisarz i scenarzysta, zmarł 19 sierpnia 2017 roku. Miał 79 lat.

Głowacki urodził się 13 września 1938 roku w Poznaniu. Studiował aktorstwo w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie oraz historię i filologię polską na Uniwersytecie Warszawskim. Zadebiutował w roku 1960 w „Almanachu Młodych” opowiadaniem pod tytułem „Na plaży”, w 1964 rozpoczął współpracę z czasopismem „Kultura”, gdzie zwrócił na siebie uwagę jako autor błyskotliwych opowiadań i felietonów. Publikacje te złożyły się na zbiory „Wirówka nonsensu” (1968) i „Nowy taniec la-ba-da” (1970). W latach 60. i 70. Janusz Głowacki, zwany w Warszawie „Głową”, stał się postacią popularną i powszechnie rozpoznawalną, bohaterem licznych anegdot towarzyskich. Słynął z ironii, błyskotliwego poczucia humoru. Znakomity prozaik przez wiele lat uprawiał też felietonistykę, pisywał również scenariusze filmowe. Osiągnął literacki sukces, jednak prawdziwą sławę i międzynarodowe laury zdobył jako dramaturg.

Stan wojenny zastał Janusza Głowackiego w Anglii, gdzie wyjechał na premierę swojej sztuki „Kopciuch”. Wyjechał do Stanów Zjednoczonych i tam  powstały jego dramaty, m.in. "Polowanie na karaluchy", "Antygona w Nowym Jorku" i "Czwarta siostra". Największym sukcesem dramaturgicznym okazała się właśnie „Antygona w Nowym Jorku” (1992), dramat z dużym powodzeniem wystawiany był w teatrach w USA i w Europie. Janusz Głowacki był wykładowcą na Columbia University, Bennington College i wizytującym dramaturgiem w New York Public Theater, Mark Tapper Forum w Los Angeles i Atlantic Center for the Arts na Florydzie. Szereg jego artykułów i esejów ukazało się w New York Timesie.

Na przełomie lat 60. i 70. rozpoczął aktywną działalność jako scenarzysta. W 1969 powstał film Andrzeja Wajdy „Polowanie na muchy”, do którego Głowacki napisał scenariusz. Jednak prawdziwym sukcesem okazał się dopiero kultowy już obraz stworzony we współpracy z Markiem Piwowskim pt. „Rejs”. Ponadto napisał scenariusze do filmów „Trzeba zabić tę miłość” (1972) Janusza Morgensterna, „Choinka strachu” (1982) Tomasza Lengrena, „Wałęsa. Człowiek z nadziei” (2013) Andrzeja Wajdy. Pisał dialogi do filmu „Jej portret” (1974) Mieczysława Waśkowskiego, wspólnie z Łukaszem Zadrzyńskim był scenarzystą „Billboardu” (1998).

Barwna postać polskiej literatury, autor takich tomów prozy jak: "Ostatni cieć" (2001), "Z głowy" (2004), "Jak być kochanym" (2005), "Good night Dżerzi" (2010) i "Przyszłem czyli jak pisałem scenariusz o Lechu Wałęsie dla Andrzeja Wajdy" (2013). Był laureatem prestiżowych nagród literackich, m.in. American Theatre Critics Association Award, John. S. Guggenheim Award, Hollywood Drama-Logue Critics Award i National Endowment for the Arts. W 2005 r. otrzymał Doroczną Nagrodę Ministra Kultury w dziedzinie literatury, a w 2011 r. został laureatem Nagrody Literackiej m.st. Warszawy - otrzymał nagrodę główną w kategorii „Warszawski twórca”. Jego twórczość była tłumaczona na wiele języków (angielski, chiński, czeski, estoński, francuski, hiszpański, koreański, niemiecki, rosyjski, ukraiński, serbski, słowacki, węgierski, turecki). Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, a także amerykańskich zrzeszeń literackich: PEN Clubu, Stowarzyszenia Pisarzy Wschodnioamerykańskich oraz Stowarzyszenia Dramatopisarzy. W 2014 otrzymał Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w pracy twórczej i działalności artystycznej oraz za osiągnięcia w promowaniu polskiej kultury.