Jerzy Bereś, rzeźbiarz, performer, uczeń Xawerego Dunikowskiego zmarł 25 grudnia w Krakowie. Miał 82 lata.
Fot, Jacek Bednarczyk/PAP
Jerzy Bereś urodził się 14 września 1930 r. w Nowym Sączu. Studiował w krakowskiej ASP u Franciszka Kalfasa, Stanisława Popławskiego i Xawerego Dunikowskiego, którego długo uważał za swego mistrza. W latach 1954-55 wykonał całopostaciowy portret Dunikowskiego, zaprezentowany na Ogólnopolskiej Wystawie Młodej Plastyki "Przeciw wojnie, przeciw faszyzmowi" w warszawskim "Arsenale".
Pierwsza indywidualna wystawa artysty odbyła się w 1958 r. w krakowskim Domu Plastyków. Zaprezentowane rzeźby m.in. Kołysanka, Do słońca, Ewa, Matka, Idylla, Niepokój charakteryzowały się geometryzującymi formami wskazującymi na inspirację Dunikowskim. W następnych latach stworzył oryginalne prace: „Rzepichę” i „Barta”, które miały formę scalonych, stabilnych brył przypominających ludzkie figury ustawiane w przestrzeni otwartej. Wykonane były z drewna, które stało się dla artysty podstawowym surowcem rzeźbiarskim.
W pierwszej połowie lat 60. Bereś tworzy nowy cykl rzeźb - Zwidy. W roku 1962 pokazał je w plenerze krakowskich Plant, a - w większym wyborze - na zaproszenie Grupy Krakowskiej (II) w Galerii Krzysztofory.
Jerzy Bereś reprezentował Polskę na 9. Biennale w Sao Paulo (1967/68). W kraju współpracował głównie z Galerią Krzysztofory - był pierwszym rzeźbiarzem zaakceptowanym przez Grupę Krakowską; od roku 1966 był jej członkiem. Współdziałał też lubelskim "Labiryntem", później również z Biurem Wystaw Artystycznych oraz Galerią Foksal.
W roku 1972 stworzył nową serię prac pt. Ołtarze. Od połowy lat 70. zaczął realizować "rundy" (Runda honorowa, 1975), "rytuały" (Rytuał egzystencjalny, Rytuał filozoficzny - oba z 1976; Rytuał kultury (1977). We wszystkich tych wystąpieniach nadal wykorzystywał drewniane konstrukcje, często rozbudowane, obliczone na uczestnictwo widza.
Jego dzieła pokazano również na najważniejszych wystawach tematycznych: "Romantyzm i Romantyczność w sztuce polskiej XIX i XX wieku" (1975/76) oraz "Polaków portret własny", 1979/80).
Monograficzna ekspozycja twórczości Beresia - "Zwidy. Wyrocznie. Ołtarze. Wyzwania" - odbyła się w poznańskim Muzeum Narodowym w 1995 roku.
PAP/MKiDN