W Bohonikach powstał park kulturowy

- Jest to obszar wyjątkowo dla nas ważny, ważny dla Państwa Polskiego. Z dumą mogę dziś powiedzieć, że dziedzictwo polskich Tatarów jest chronione – powiedziała wiceminister kultury, Generalny Konserwator Zabytków prof. IH PAN Magdalena Gawin podczas ogłoszenia tatarskiej wsi Bohoniki parkiem kulturowym. To pierwsza taka forma ochrony w województwie podlaskim, która ma także zwiększyć atrakcyjność turystyczną tego miejsca.

W spotkaniu w Wojewódzkim Urzędzie Konserwatora Zabytków w Białymstoku, podczas którego ogłoszono Bohoniki parkiem kulturowym, wzięli także udział przedstawiciele władz Sokółki - powiatu, w którym znajdują się Bohoniki i przedstawiciele społeczności tatarskiej, która żyje w tej miejscowości.

Bohoniki są ważnym miejscem ze względu na dziedzictwo polskich Tatarów. Miejscowy meczet jest jednym z najstarszych meczetów w Polsce. Nosi tytuł Pomnika Historii. Jest jedną z dwóch drewnianych zabytkowych świątyń muzułmańskich w Polsce. Obok meczetu, znajduje się mizar – zabytkowy cmentarz muzułmański. Pomysł objęcia Bohonik ochroną konserwatorską w postaci parku kulturowego, aby chronić nie tylko zabytki, ale także teren wokół nich, powstał ponad rok temu. Związane to było z obecnością znajdującej się niedaleko cmentarza żwirowni i wydobyciem z niej kruszywa, co mogło zagrażać trwałości cmentarza.

- Ministerstwu zależy na tym, aby to dziedzictwo, które jest w Bohonikach, przetrwało dla kolejnych pokoleń podkreślił wiceminister Gawin. – Powstanie parku kulturowego to zasługa ludzi dobrej woli, którzy potrafili usiąść do stołu i zawrzeć kompromis. To pokazuje, że jeśli jest dobra wola i chęć współdziałania, to ludzie czasem z bardzo różnych stron mogą zrobić wspólnie coś dobrego – dodała.

Na dobrą współpracę wskazywał też wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski i burmistrz Sokółki Ewa Kulikowska. W swoich wystąpieniach podczas wtorkowego spotkania mówili też o obawach mieszkańców Bohonik, którzy słysząc o parku kulturowym, mieli obawy, że miejscowość zostanie skansenem, w którym nic nie będzie można zrobić.

W imieniu społeczności tatarskiej głos zabrał Bronisław Talkowski, przewodniczący muzułmańskiej gminy wyznaniowej w Kruszynianach (drugiej miejscowości w Podlaskiem, gdzie mieszkają Tatarzy).

- Bohoniki i Kruszyniany to siostrzane gminy muzułmańskie. Wszystko, co się dzieje w Bohonikach czy w Kruszynianach, dotyczy nas, bo jesteśmy niedużą społecznością - powiedział. – Uratowanie tego miejsca oznacza, że dobrze zapisaliśmy się w historii. To dla nas jest wielkim zaszczytem, wielką nobilitacją – podkreślił Bronisław Talkowski.

Historia osadnictwa tatarskiego na ziemiach dawnej Rzeczpospolitej ma ponad 600 lat. Jako datę dobrowolnego osadnictwa tatarskiego w Wielkim Księstwie Litewskim i Rzeczypospolitej Jan Długosz podaje rok 1397. Na ziemie polskie Tatarzy przynieśli ze sobą islam. W XVI-XVII wieku zatracili jednak swój język i wiele obyczajów, nazwiska rodowe uległy spolszczeniu.

Ilu jest obecnie Tatarów w Polsce, dokładnie nie wiadomo. Według ostatniego spisu powszechnego pochodzenie tatarskie zadeklarowało ok. 2 tys. osób. Dwie najważniejsze organizacje działające w środowisku tatarskim to Muzułmański Związek Religijny w RP oraz Związek Tatarów RP.