Nieformalne Spotkanie Ministrów ds. Kultury i Spraw Audiowizualnych

W trakcie Europejskiego Kongresu Kultury, 9 września odbyło się Nieformalne Spotkanie Ministrów ds. Kultury i Spraw Audiowizualnych, którego tematem były wyzwania związane z udostępnieniem europejskiego dziedzictwa audiowizualnego.

„Udostępnienie zasobów audiowizualnych stanowi niewątpliwie ogromne wyzwanie, ale przede wszystkim szansę na nowy renesans”- mówił otwierając spotkanie Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdan Zdrojewski. Minister podkreślił, że dzięki digitalizacji oraz upublicznieniu dóbr kultury on- line możemy uzyskać bezprecedensowe korzyści w sferze kultury, gospodarki i nauki.

Pierwszą debatę rozpoczęła prezentacja Edwina Bendyka, dziennikarza tygodnika „Polityka” zatytułowana „ Kultura na elektronicznej granicy”. Dotyczyła ona roli kultury w budowaniu wzrostu gospodarczego. Autor podjął także wątek tworzenia polityki kulturalnej adekwatnej do wyzwań epoki cyfrowej. Tematem drugiej dyskusji była kwestia dystrybucji utworów online i dostępności treści audiowizualnych. Wprowadzenia dokonała profesor Raquel Xalabarder-Plantada, która mówiła o „Prawach autorskich w erze cyfrowej”. W swojej prezentacji przedstawiła zarys zagadnień dotyczących związków pomiędzy digitalizacją, a prawami autorskimi ze szczególnym naciskiem na dziedzictwo audiowizualne. Natomiast opublikowany w styczniu 2011 r. raport pt. Nowy Renesans, omówiła Elisabeth Niggenmann z Comité des Sages. Zawiera on istotne wytyczne dotyczące digitalizacji. Niektóre z rekomendacji zawartych w raporcie zostały przedstawione w formie propozycji legislacyjnych Komisji Europejskiej, np. projekt dyrektywy dotyczący dzieł osieroconych.

Wystąpienia Androulli Vassiliou - Komisarz ds. Edukacji, Kultury, Wielojęzyczności i Młodzieży oraz Michela Barniera - Komisarza ds. Rynku Wewnętrznego i Usług zwracały uwagę na fakt, że europejska polityka kulturalna powinna koncentrować się ułatwianiu dostępu do treści kulturowych, ze szczególnym uwzględnieniem możliwości oferowanych przez internet.

Minister kultury Niemiec Bernd Neumann zaapelował o zaangażowanie się wszystkich Państw Członkowskich w finansowanie projektu Europeany, nazywanej publiczną biblioteką Europy. Zgromadzone w niej materiały filmowe, stanowią obecnie zaledwie 2 % zasobów, choć jest to materiał najciekawszy dla użytkowników. Uczestnicy debaty zwracali uwagę również na sprawy związane z dystrybucją i dostępnością treści audiowizualnych on-line. Podkreślono też konieczność dostosowania prawa autorskiego do nowych form dystrybucji utworów, przy jednoczesnym zadbaniu o interesy twórców.

W konferencji prasowej zorganizowanej po głównej części spotkania oprócz Ministra Bogdana Zdrojewskiego wzięła także Komisarz Androulla Vassiliou. Na wstępie podkreśliła znakomite przygotowanie Kongresu i całego programu kulturalnego Polskiej Prezydencji. Zwróciła także uwagę na zaawansowanie przygotowań Wrocławia do roli Europejskiej Stolicy Kultury. „Traktujemy prezydencję nie jako czas władzy jednego z państw, tylko jako okazję do jego jak najszerszej prezentacji pozostałym państwom członkowskim UE. Polska z tej roli wywiązuje się znakomicie”, podkreśliła Vassiliou. Wyraziła także zadowolenie z przebiegu debaty, zwracając uwagę, że finansowanie procesu digitalizacji odbywać się może na trzech poziomach: dotacji państw członkowskich, działań unijnych oraz partnerstwa publiczno – prywatnego. „Jesteśmy bardzo zadowoleni z procesu wdrażania digitalizacji w państwach członkowskich”, podsumowała Vassiliou, jednocześnie zapowiadając szybkie wdrożenie kolejnego unijnego projektu, tym razem dedykowanego małym kinom, które w założeniu miałyby prezentować wyłącznie filmy europejskie.

Gospodarz konferencji Minister Bogdan Zdrojewski, nawiązując do tematu cyfryzacji i digitalizacji wspomniał o ponad 3 milionach książek oraz 129 tysiącach filmów, które funkcjonują w przestrzeni prawnej jako dzieła osierocone, czyli pozbawione właścicieli praw autorskich. „Digitalizacja jest dla nas niezwykle ważna także jako środek walki z wykluczeniami w dostępie do kultury. Inną z metod jest choćby program Muzykoteka, który ma pomóc w przygotowaniu młodych ludzi do pełniejszego odbierania muzyki, która od września tego roku powróciła do programu nauczania w szkołach podstawowych”.