Ochrona obiektów wspólnego dziedzictwa kulturowego Polski i Ukrainy

W dniach 30 i 31 października 2009 r. odbyły się posiedzenia polsko-ukraińskich komisji, z udziałem przedstawicieli Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, wieńczące tegoroczny sezon prac konserwatorskich prowadzonych na terenie Lwowa. Członkowie komisji w trakcie odbioru podkreślili wysoki poziom realizacji konserwatorskich przeprowadzonych 2009 roku.

Prace konserwatorskie, związane z ratowaniem wspólnego dziedzictwa kulturowego Ukrainy i Polski, podejmowane są od 2008 r. na podstawie protokołów podpisanych, ze strony ukraińskiej przez przedstawicieli Zarządu Ochrony Dóbr Kultury Obwodowej Administracji we Lwowie oraz władz miejskich Lwowa, a ze strony polskiej przez przedstawiciela Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Na Cmentarzu Łyczakowskim projekty konserwatorskie finansowane były w latach 2008-2009 z funduszy programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Dziedzictwo Kulturowe”. Realizowano je we współpracy z Urzędem Ochrony Środowiska Historycznego Lwowskiej Rady Miejskiej, Dyrekcją „Muzeum – Cmentarz Łyczakowski” oraz polskim Towarzystwo Opieki nad Zabytkami. Konserwacja nagrobków prowadzona jest przez zespoły międzynarodowe: konserwatorów dzieł sztuki o specjalizacji konserwacja kamienia – ze strony polskiej, a ze strony ukraińskiej artystów plastyków o wieloletnim stażu konserwatorskim. O typowaniu zabytków decyduje międzynarodowa komisja specjalistów.

W latach 2008-9 przeprowadzono prace przy następujących nagrobkach i grobowcach:

1. abpa Samuela Cyryla Stefanowicza (1755-1858), metropolity obrządku ormiańskiego, autor pomnika Juliusz Wojciech Bełtowski (pole nr 4)
2. Omeliana Ogonowskiego (1823-1894), ukr. filologa, historyka literatury, autorzy: Firma Perier i Rudziewcz (pole nr 2)
3. Pauliny (1803-1868) i Stanisława (1793-1860) Paparów, rodzina pochodzenia węgierskiego, autor Antoni Kurzawa (pole nr 51)
4. Juliusza Makarewicza (1872-1955) profesora prawa karnego (pole nr 1) (konserwacja tego nagrobka sfinansowana została przez Senat RP oraz polskich radców prawnych)
5. Artura Grottgera (1837-1867) malarza, autorzy: Parys Filippi i Wanda Monné (pole nr 5)
6. Karola Szajnochy (1818-1868), historyka, pisarza, autorzy: Parys Filippi i Abel Perier (pole nr 58)
7. Markijana Szaszkewycza (1811-1843) ukr. poety i pisarza, autor: Henryk Perier (pole nr 3)
8. abpa Izaaka Mikołaja Isakowicza (1842-1901), metropolity obrządku ormiańskiego, autor Juliusz Wojciech Bełtowski (pole nr 4)
9. Rodziny Wenzlów (po 1806 r.), autor: Hartman Witwer (pole nr 9)
10. Nagrobek N. N., autor Hartman Witwer (?) (pole nr 10)
11. Marcelego Ciemirskiego (po 1885 r.), botanika, sekretarza konwentu benedyktynek i zarządcy majątków ziemskich autor: Julian Markowski (pole nr 3).

W roku bieżącym zakończono również prace przy pomniku Jana Kilińskiego w Parku Stryjskim (autor: Julian Markowski, 1894). Inicjatorem prac w 2006 r. był Konsulat Generalny RP we Lwowie oraz Towarzystwo Ukraina – Polska ze Lwowa; organizatorem ukraińska Fundacja „Ochrona Historyczno-Architektonicznej Spuścizny Lwowa” oraz polskie Towarzystwo Opieki nad Zabytkami z Warszawy. Nad stroną naukową czuwał Międzyuczelniany Instytut Konserwacji z Polski oraz Centrum Konserwacji i Restauracji z Kijowa. Wykonawcami był międzynarodowy zespół specjalistów. Wszystkie prace sfinansowała strona polska (Program Ministra Kultury i dziedzictwa Narodowego RP „Dziedzictwo Kulturowe”).

Wśród najważniejszych realizacji na Ukrainie, prowadzonych w ostatnich latach należy wymienić również prace konserwatorskie w lwowskiej katedrze łacińskiej i katedrze ormiańskiej.

W ramach wieloletniego projektu rewaloryzacji wnętrza katedry łacińskiej w 2009 r. realizowane były prace m.in. w kaplicach Najświętszego Sakramentu oraz Matki Boskiej i św. Antoniego, a także przy ołtarzu Świętej Trójcy oraz przy kolejnych witrażach w prezbiterium. Również w roku bieżącym zakończono wieloletnie, skomplikowane prace przy kamiennej kompozycji architektoniczno-rzeźbiarskiej Grobu Pańskiego (elementy kamiennej kompozycji, ogrodzenie stalowe, odprowadzenie wód opadowych). W 2009 r. zakończony został kolejny już etap prac w katedrze ormiańskiej we Lwowie, które objęły najstarsze malowidła ścienne oraz polichromie autorstwa Jana Henryka Rosena.